Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Kapak
Amerikan ve İngiliz basınından e-muhtıra yorumları
Ebru Afat
1990’LAR­DA ile­ti­şim tek­no­lo­ji­sin­de or­ta­ya çı­kan ge­liş­me­le­rin en önem­li so­nuç­la­rın­dan bi­ri­si hiç şüp­he­siz, ha­ber ve bil­gi akı­şı­nın akıl al­maz öl­çü­de hız­lan­ma­sıy­dı. Özel­lik­le de kü­re­sel­leş­me­nin sem­bo­lü ha­li­ne ge­len in­ter­net sa­ye­sin­de dün­ya­nın her­han­gi bir kö­şe­sin­de ya­şa­nan her­han­gi bir ge­liş­me, dün­ya­nın ge­ri ka­la­nı­na anın­da yan­sır ha­le gel­di. Ya­zı­lı ba­sı­nın in­ter­net or­ta­mı­na kı­sa sü­re­de adap­te ol­ma­sı sa­ye­sin­de, da­ha ön­ce an­cak bir­kaç gün ge­cik­mey­le ula­şı­la­bi­len dün­ya­nın ön­de ge­len ga­ze­te ve der­gi­le­ri, bir tık­la­ma ka­dar ya­kın­laş­tı. Üs­te­lik bu ya­kın­laş­ma, in­ter­net ön­ce­sin­de bir­bir­le­rin­den sa­de­ce Ba­tı kon­tro­lün­de­ki med­ya or­gan­la­rı­nın sağ­la­dı­ğı akış üze­rin­den ha­ber­dar ola­bi­len Ba­tı dı­şı dün­ya ara­sın­da da doğ­ru­dan bir ile­ti­şim ku­rul­ma­sı­nı sağ­la­dı.
Biz de in­ter­net sa­ye­sin­de gün­be­gün ta­kip ede­bil­di­ği­miz ABD ve İn­gi­liz ba­sı­nı­nın son iki ay­dır Tür­ki­ye’de ya­şa­nan si­ya­si kriz üze­ri­ne yap­tı­ğı ana­liz­le­rin ge­nel bir de­ğer­len­dir­me­si­ni su­na­lım is­te­dik. Zi­ra Ang­lo-Sak­son med­ya­sı­nın dün­ya ka­mu­oyu­na yön ve­ren ga­ze­te ve der­gi­le­ri, ge­liş­me­le­re za­man za­man or­yan­ta­list göz­lük­ler­le ba­kı­yor ol­sa­lar da, Tür­ki­ye’yi ye­ni bir alt-üst olu­şun eşi­ği­ne ge­ti­ren son si­ya­si kri­zin, dı­şa­rı­dan bir ba­kış­la, so­ğuk­kan­lı­lık­la çi­zil­miş bir res­mi­ni gör­me­mi­zi sağ­la­ya­bi­li­yor­lar.
14 Ni­san’da Tan­do­ğan’da ya­pı­lan Cum­hu­ri­yet mi­tin­giy­le baş­la­yan, Ab­dul­lah Gül’ün cum­hur­baş­kan­lı­ğı aday­lı­ğı ve 27 Ni­san e-muh­tı­ra­sı­nın ar­dın­dan da sa­yı­ları artan bu yo­rum­lar­da­ki ge­nel ha­va, ılım­lı İs­lam­cı ola­rak ni­te­len­di­ri­len AKP’nin ik­ti­da­rı bo­yun­ca Tür­ki­ye’nin AB ile ya­kın­laş­ma­sı yo­lun­da çok bü­yük adım­lar at­tı­ğı yö­nün­dey­di. Türk hal­kı­nın bir ke­si­mi­nin Cum­hu­ri­yet mi­ting­le­rin­de or­ta­ya koy­du­ğu “ya­şam tar­zı kor­ku­su” an­la­şı­la­bi­lir ol­sa da, Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan ve hü­kü­me­ti­nin Tür­ki­ye’nin la­ik sis­te­mi­ni de­ğiş­tir­mek gi­bi bir ni­yet­le­ri­nin bu­lun­du­ğu­nu gös­te­ren hiç­bir dav­ra­nış­ta bu­lun­ma­dık­la­rı be­lir­ti­li­yor­du. Bu nok­ta­da or­du­nun Tür­ki­ye’nin de­mok­ra­tik ya­pı­sı­nı de­ğiş­ti­re­cek bir mü­da­ha­le­de bu­lun­ma­sı­nın yan­lış­lı­ğı üze­rin­de du­ru­lu­yor ve Ba­tı­lı hü­kü­met­le­rin böy­le­si bir mü­da­ha­le­ye ke­sin­lik­le kar­şı çık­ma­sı ge­rek­ti­ği­ne dik­kat çe­ki­li­yor­du.
Ame­ri­kan ana akım med­ya­sı­nın as­la­rın­dan New York Ti­mes ga­ze­te­si­nin 1 Ma­yıs ta­rih­li baş­ya­zı­sın­da, Bush yö­ne­ti­mi­nin Türk or­du­su­na ABD’nin de­mok­ra­si­den ya­na ol­du­ğu­nu açık­ça ifa­de et­me­si ge­rek­ti­ği­nin be­lir­til­me­si, bu tu­tu­mun en açık ör­nek­le­rin­den bi­riy­di. Zi­ra AKP’nin önü­nün an­ti-de­mok­ra­tik yol­lar­la ke­si­lip mi­li­ter ve oto­ri­ter bir yö­ne­ti­me ka­yıl­ma­sı ha­lin­de Tür­ki­ye Ba­tı’dan uzak­la­şa­rak aşı­rı mil­li­yet­çi po­li­ti­ka­la­ra yö­ne­le­cek­tir ki bu­nun da hem Ba­tı hem de ulus­la­ra­ra­sı sis­tem açı­sın­dan hiç de olum­lu ol­ma­ya­ca­ğı açık­tır.
İn­gi­liz ba­sı­nı­nın kö­şe taş­la­rın­dan haf­ta­lık The Eco­no­mist der­gi­si de Ma­yıs ayı bo­yun­ca ya­yım­la­dı­ğı ana­liz­le­rin­de, de­mok­ra­tik de­ğer­le­ri be­nim­se­miş ılım­lı İs­lam­cı bir par­ti ola­rak AKP yö­ne­ti­mi­nin yap­tı­ğı de­mok­ra­tik re­form­lar ve eko­no­mi­de ya­ka­la­nan is­tik­rar üze­rin­de du­ru­yor­du. 5 Ma­yıs ta­rih­li sa­yı­sı­nın ka­pa­ğı­na “Tür­ki­ye’nin ru­hu için ve­ri­len sa­vaş” baş­lı­ğı­nı atan The Eco­no­mist için Er­do­ğan’ın cum­hur­baş­ka­nı ada­yı ola­rak öner­di­ği Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Ab­dul­lah Gül, Tür­ki­ye’de­ki la­ik ke­sim­ler ta­ra­fın­dan da ka­bul edi­le­bi­le­cek doğ­ru bir isim­di. Ay­rı­ca la­ik ke­sim­ler ta­ra­fın­dan bir teh­dit ve ir­ti­ca sem­bo­lü ola­rak gö­rü­len ba­şör­tü­sü de din­dar ka­dın­la­rın ha­ya­ta ka­tıl­ma­ya ça­lış­ma­la­rı­nın, ya­ni mo­dern­leş­me­nin bir gös­ter­ge­siy­di.
Apo­let­li ana akım Türk med­ya­sı­nın, re­jim kri­zi çı­kar­ma­ya ça­lı­şan AKP hü­kü­me­ti ve onu des­tek­le­yen eği­tim­siz, fa­kir, yo­baz kit­le ile la­ik Cum­hu­ri­yet’i ve mo­dern ya­şam tarz­la­rı­nı ko­ru­ma­ya ça­lı­şan va­tan­se­ver ve ay­dın­lık ke­sim­le­rin mü­ca­de­le­si ola­rak gös­ter­me­ye ça­lış­tı­ğı son kri­zin ar­ka­sın­da ya­tan sı­nıf ça­tış­ma­sı, Ang­lo-Sak­son med­ya­sı­nın dik­ka­tin­den kaç­mı­yor­du. İn­gi­liz The Gu­ar­di­an ga­ze­te­si­nin tec­rü­be­li yo­rum­cu­la­rın­dan Pe­ter Pres­ton 21 Ma­yıs ta­rih­li ma­ka­le­sin­de, mi­ting­le­re ka­tı­lan ve mo­dern ol­duk­la­rı­nı id­di­a eden gös­te­ri­ci­le­rin sü­rek­li AB kar­şı­tı, aşı­rı mil­li­yet­çi slo­gan­lar at­tık­la­rı­nı söy­le­ye­rek, Türk med­ya­sı­nın çiz­me­ye ça­lış­tı­ğı res­min yan­lış­lı­ğı­nı açık­ça or­ta­ya ko­yu­yor­du. Pres­ton’a gö­re Tür­ki­ye’nin AB üye­li­ği için uğ­ra­şan AKP ve Er­do­ğan’a kar­şı Av­ru­pa iki­yüz­lü bir ta­vır ser­gi­le­miş­ti. Do­la­yı­sıy­la ya­şa­nan son kriz­de, Tür­ki­ye’nin üye­li­ği­ni yo­ku­şa sü­ren AB’nin bu ben­cil tav­rı­nın da pa­yı var­dı.
ABD ba­sı­nın­dan Bos­ton Glo­be ga­ze­te­si­nin Tür­ki­ye’yi ya­kın­dan ta­nı­yan yo­rum­cu­su H D. S. Gre­en 15 Ma­yıs ta­rih­li ya­zı­sın­da, kri­zin Tür­ki­ye’yi ge­tir­di­ği saf­ha­yı çok iyi özet­li­yor: “Av­ru­pa, Tür­ki­ye’de (AKP gi­bi) bu de­re­ce ılım­lı, şid­det yan­lı­sı ol­ma­yan, Ba­tı’ya sı­cak ba­kan, İs­la­mi fa­kat İs­lam­cı ol­ma­yan bir par­ti­nin yö­ne­tim­de ol­ma­sın­dan do­la­yı ken­di­si­ni şans­lı say­ma­lı­dır. Eğer AKP ik­ti­dar­dan de­mok­ra­si dı­şı yol­lar­la uzak­laş­tı­rı­la­cak olur­sa, dev­let ge­mi­si Do­ğu ro­ta­sın­da­ki hı­zı­nı teh­li­ke­li öl­çü­de ar­tı­ra­cak ve AB de (Tür­ki­ye’ye) li­man­la­rı­nı ka­pa­ta­cak­tır”.

Paylaş Tavsiye Et