Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (April 2007) > Kapak > On birinci Çankaya savaşları
Kapak
On birinci Çankaya savaşları
Abdülhamit Kırmızı
TÜR­Kİ­YE’NİN ida­re­si söz ko­nu­su ol­du­ğun­da bel­li ke­sim­ler na­lın­cı ke­se­ri­ni bir tür­lü el­le­rin­den bı­rak­mak is­te­mi­yor. Dev­le­te ida­re­ci ye­tiş­tir­mek­le ma­ruf fa­kül­te­le­ri­miz­de “ma­hal­li ida­re­ler” der­si ve­ren ho­ca­lar, 1994 ye­rel se­çim­le­ri­ne ka­dar mer­ke­zi­yet­çi­lik­ten şi­ka­yet­le yet­ki ge­niş­li­ği­ni sa­vu­nur­ken, ide­olo­ji­le­ri­ne uy­ma­yan bir par­ti­nin be­le­di­ye­le­ri ka­zan­ma­sı üze­ri­ne tam ter­si bir tu­tum içi­ne gir­miş­ler­di. Yi­ne Özal’ın cum­hur­baş­kan­lı­ğı sı­ra­sın­da bu ma­ka­mın yet­ki­le­ri­nin sı­nır­lan­dı­rıl­ma­sı­nı ıs­rar­la di­le ge­ti­ren ho­ca­lar, De­mi­rel’in ve Se­zer’in dö­nem­le­rin­de bu ma­ka­mın den­ge­le­yi­ci ro­lü­nün öne­mi­ne vur­gu yap­ma­ya baş­la­mış­lar­dı. Önü­müz­de­ki dö­nem­de ib­re­nin tek­rar cum­hur­baş­ka­nı­nın yet­ki­le­ri­nin tah­di­di­ne yö­ne­lik öne­ri­le­re dö­ne­ce­ği ke­sin.
Ken­di kur­duk­la­rı oyu­nun ku­ral­la­rı­nı de­ğiş­tir­me­ye he­ves­le­nen ana­ya­sal mu­ha­fız­la­rın, ik­ti­da­rın cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­ne ka­dar yıp­ra­na­ca­ğı yö­nün­de­ki bek­len­ti­le­ri ger­çek­leş­me­di: İk­ti­dar beş yıl ön­ce­ki seç­men kit­le­si­ni kay­bet­me­di ve Çan­ka­ya’ya mi­na­re sev­da­lı­sı bi­ri­nin çı­ka­bil­me ih­ti­ma­li bü­yü­dük­çe bü­yü­dü. Cum­hur­baş­ka­nı’nı se­çe­cek Mec­lis’e ha­kim ik­ti­dar par­ti­si­nin ada­yı­nı er­ken açık­la­ma­ma­sı, ge­ri­lim­le­ri azal­tan bir tak­tik ola­rak mu­ha­le­fe­ti zor du­rum­da bı­rak­tı. Kö­şe­ye sı­kı­şan mu­ha­le­fet güç­le­ri, ne­re­dey­se üni­for­ma gi­ye­cek ya da ana­ya­sa­ya cum­hur­baş­ka­nının sa­hip ol­ma­sı ge­re­ken ni­te­lik­le­ri sa­yan ek mad­de­ler ge­tir­me­yi tek­lif ede­cek ka­dar sı­kın­tı ve ger­gin­lik için­de. Cum­hur­baş­kan­lı­ğı için ana­ya­sa­da ya­zı­lı olan­la­rın dı­şın­da ko­şul­lar ara­yan sığ ve de­rin mu­ha­le­fet ke­sim­le­ri, si­ya­si çiz­gi­si­nin ta­ri­hi, sı­nıf­sal ai­di­ye­ti ve eşi­nin ba­şör­tü­sü yü­zün­den Baş­ba­kan’ı Çan­ka­ya’ya çı­kar­ma­ma­nın yol­la­rı­nı arı­yor. Ba­zı ana­ya­sa hu­kuk­çu­la­rı ken­di­le­ri gi­bi dü­şün­me­yen ve ya­şa­ma­yan bir ada­yın cum­hur­baş­ka­nı ol­ma­sın­dan­sa, si­vil re­ji­min as­ker ve­sa­ye­ti­ne gir­me­si­ni tav­si­ye ede­bi­le­cek açık­la­ma­lar ya­pa­bi­li­yor Tür­ki­ye’de.
Bü­tün me­se­le, kur­gu­la­nan oyun­da ile­le­bet ebe kal­ma­sı mu­ta­sav­ver olan ve mu­kad­der gö­rü­len bü­yük bir top­lu­lu­ğun, ar­tık ku­ral­la­rı da­yak yi­ye yi­ye ez­ber­le­miş, ye­ni­le ye­ni­le yen­me­yi öğ­ren­miş ol­ma­sı. Tür­ki­ye’nin üç­te bi­ri­ni tem­sil eden bu ke­si­min kur­ba­nı ola­gel­di­ği ku­ral­la­rın efen­di­li­ği­ne so­yun­ma­sı ‘mu­ha­fa­za­kâr’ güç­le­ri ra­hat­sız edi­yor.
 
Kri­tik Kırk Gün
Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­mi­nin tak­vi­mi da­hi tek ba­şı­na muh­te­mel an­ti-de­mok­ra­tik mü­da­ha­le im­kan­la­rı­nı ele ve­ri­yor. 21 Mart Nev­ruz Bay­ra­mı ile 1 Ma­yıs İş­çi Bay­ra­mı ara­sın­da­ki kri­tik kırk gün, ül­ke­nin ge­le­ce­ği­ni be­lir­le­me hak­kı­nı mil­let ira­de­si­ne bı­rak­mak is­te­me­yen ke­sim­le­rin teh­li­ke­li çır­pı­nış­la­rı­na şa­hit ola­cak.
Bu kırk gü­nün ne­re­dey­se bü­tün haf­ta son­la­rı bü­yük nü­ma­yiş­ler için pay­laş­tı­rıl­mış du­rum­da. 8 Ni­san, CHP’yi ey­lem­de güç bir­li­ği­ne ça­ğı­ran DSP’nin An­ka­ra’da­ki mi­ting ta­ri­hi. Mil­li ira­de­nin te­cel­li­ga­hı olan Mec­lis’in “Cum­hu­ri­yet’in ku­ru­cu fel­se­fe­si”ne (!?) ay­kı­rı bir cum­hur­baş­ka­nı­nı seç­me­sin­den kor­kan an­ti-de­mok­ra­tik güç­ler, emek­li Or­ge­ne­ral Hur­şit To­lon’la adı­nı du­yu­ran Mil­li Uya­nış ve Güç Bir­li­ği Plat­for­mu ön­der­li­ğin­de 14 Ni­san’da bü­yük bir nü­ma­yiş dü­zen­le­ye­cek. Emek­li Or­ge­ne­ral Şe­ner Eruy­gur’un baş­ka­nı ol­du­ğu Ata­türk­çü Dü­şün­ce Der­ne­ği (ADD) ise “15 Ni­san sa­at 15:00’te Anıt­ka­bir’de” ya­ni cum­hur­baş­kan­lı­ğı­na aday gös­ter­me sü­re­si­nin baş­la­dı­ğı gü­nün he­men ari­fe­sin­de hem­dem­le­ri­ni top­la­ya­cak.
Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­na aday­lık sü­re­ci ise 25 Ni­san’da bi­ti­yor. Asıl ada­yın sağ­lık so­ru­nu gi­bi bek­len­me­dik bir olay­la kar­şı­la­şıl­ma­sı du­ru­mun­da aday­sız kal­ma­mak için ik­ti­dar par­ti­si­nin iki aday gös­ter­me­si bek­le­ne­bi­lir.
 
Baş­ba­kan, Cum­hur­baş­ka­nı Olur mu?
Baş­ba­kan Er­do­ğan’ın aday ol­ma­sı­nı bek­le­yen­ler ise onun zea­lot ki­şi­li­ği­ni kü­çüm­se­dik­le­ri için ha­yal kı­rık­lı­ğı­na uğ­ra­ya­bi­lir­ler. Er­do­ğan her şey­den ön­ce mey­dan­la­rın efen­di­si; açık ha­va ko­nuş­ma­la­rın­da göz­le­ri­ne ki­lit­le­nen kit­le­le­rin ener­ji trans­fe­riy­le ha­yat pil­le­ri­ni şarj eden bir po­li­ti­ka­cı. Ba­kan­lar Ku­ru­lu’nda ve ya­kın çev­re­sin­de pro­je­le­ri so­nu­na ka­dar ken­di­si gö­tü­re­cek­miş gi­bi ko­nu­şan, yü­rüt­me er­ki­nin en önem­li mev­kii­ni apo­li­tik bir te­pe­de otur­ma­ya ter­cih et­ti­ği­ni his­set­ti­ren ve bel­ki bu yüz­den hâ­lâ atan­mış­la­rın ta­kım er­ki­ne sert ko­nuş­ma­la­rıy­la ka­fa tut­mak­tan çe­kin­me­yen Baş­ba­kan Er­do­ğan, ka­le­ci­le­ri ters kö­şe­ye ya­tır­ma­yı se­ven bir oyun­cu (Ay­rı­ca İETT fut­bol ta­kı­mın­da 11 nu­ma­ra­lı for­ma­yı giy­di­ği için 11. Cum­hur­baş­ka­nı ola­cak di­ye bir şart da yok). 1998’de ken­di­si­ne ha­lef ola­cak İs­tan­bul Bü­yük­şe­hir Be­le­di­ye Baş­ka­nı’nı ve 2002 se­çim­le­rin­de Baş­ba­kan’ı son da­ki­ka­ya ka­dar açık­la­ma­ma se­ba­tı­nı, 2007’nin Cum­hur­baş­ka­nı ada­yı­nın açık­lan­ma­sı ko­nu­sun­da da gös­te­re­rek, hem ge­rek­siz ger­gin­lik­le­ri ve er­ken ka­ra­la­ma kam­pan­ya­la­rı­nı ön­le­di, hem de ken­di­si­ne, in­ce in­ce dü­şü­ne­rek son an­da ka­rar de­ğiş­ti­re­bi­le­ce­ği bir ma­nev­ra ala­nı ka­zan­dır­dı. Çe­kir­ge üçün­cü sıç­ra­yı­şı­nı ka­za­sız be­la­sız at­la­ta­cak gi­bi gö­rü­nü­yor.
Se­çi­min ilk oy­la­ma­sı­nın 1 Ma­yıs gi­bi so­run­lu bir ta­rih­te ya­pı­la­cak ol­ma­sı, İş­çi Bay­ra­mı’nda as­ker mü­da­ha­le­siy­le so­nuç­la­na­bi­le­cek pro­vo­ka­tif kut­la­ma ey­lem­le­ri­ne mey­dan ve­ri­le­bi­le­ce­ği­ni ak­la ge­ti­ri­yor. Mil­li ira­de­nin te­cel­li­si­ne ve de­mok­ra­tik tea­mül­le­rin iş­le­yi­şi­ne bel bağ­la­yan hal­kın, cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri ve son­ra­sın­da -TBMM’nin ve Köşk’ün ku­şa­tıl­ma­sı da­hil- her tür­lü kış­kırt­ma­ya ha­zır ol­ma­sı ge­re­ki­yor. Ge­çen yıl yi­ne ADD’nin dü­zen­le­di­ği bir gös­te­ri­de Tun­cay Öz­kan’ın CHP oto­bü­sü üze­rin­de yap­tı­ğı ko­nuş­ma­da “Çan­ka­ya’ya ba­ri­kat ku­ra­ca­ğı­mız gün­ler ge­le­cek” de­di­ği­ni unut­ma­mak la­zım. Bil­mem “teh­li­ke­nin far­kın­da mı­sı­nız?”
Son ay­lar­da Tür­ki­ye si­ya­se­tin­de ic­ra edi­len bü­tün eser­ler­de le­it­mo­tif, cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çi­min­de ik­ti­dar par­ti­si­nin açık­la­ya­ca­ğı aday üze­ri­ne ol­muş­tur. Mu­ha­le­fe­tin söy­le­di­ği bü­tün şar­kı­la­rın ar­ka fo­nun­da du­yu­lan “Baş­ba­kan, Cum­hur­baş­ka­nı ola­maz” na­ka­ra­tı üze­ri­ne ya­pı­la­cak her ana­liz, ic­ra­cı­la­rın önün­de­ki def­ter­de ya­zı­lı ol­ma­yan no­ta­la­ra dik­kat çek­me­li­dir.
Bü­tün dün­ya­da cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri her za­man bü­yük tar­tış­ma­lar içe­ri­sin­de geç­miş­tir ve ge­çe­cek­tir. X şah­sın se­çil­me­siy­le re­ji­min teh­li­ke­ye gi­re­ce­ği me­sa­jı­nı ve­ren tek mu­ha­le­fet de Tür­ki­ye’de ol­ma­dı şüp­he­siz. An­cak Tür­ki­ye’de çok par­ti­li de­mok­ra­tik ha­ya­tın şim­di­ye dek ör­tü­lü ve açık dar­be­ler­le uğ­ra­dı­ğı ke­sin­ti­ler, bi­zi önü­müz­de­ki kırk gü­nü en­di­şe ve te­yak­kuz için­de ge­çir­me­ye sevk edi­yor.

Paylaş Tavsiye Et