Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (September 2007) > Panorama
Panorama
Seçim sonrası yeni düzen arayışları
Tür­ki­ye’de geç­ti­ği­miz Tem­muz ayı se­çim­le­re, Ağus­tos ise se­çim son­ra­sı ye­ni dü­zen ara­yış­la­rı­na sah­ne ol­du. Se­çim­ler­den bü­yük bir za­fer­le çı­kan AKP der­hal kol­la­rı sı­va­ya­rak gün­dem be­lir­le­me ça­ba­sı­na hız ka­zan­dır­dı. Ye­ni Mec­lis’in gün­de­min­de­ki ilk me­se­le Mec­lis Baş­kan­lı­ğı se­çi­miy­di. Bü­lent Arınç’ın bu kez Mec­lis Baş­kan­lı­ğı’na aday­lı­ğı­nı koy­ma­ya­ca­ğı­nı çok ön­ce­den açık­la­mış ol­ma­sı ne­de­niy­le ye­ni is­min kim ola­ca­ğı me­rak­la bek­le­ni­yor­du. AKP’nin 8 Ağus­tos’ta Mec­lis Baş­ka­nı ada­yı ola­rak açık­la­dı­ğı Kök­sal Top­tan, MHP ha­riç Mec­lis’te­ki di­ğer par­ti­ler­den des­tek al­dı. MHP ise ön­ce­den açık­la­dı­ğı üze­re ken­di ada­yı­nı Tun­ca Tos­kay ola­rak be­lir­le­di. 9 Ağus­tos’ta ya­pı­lan oy­la­ma­da Kök­sal Top­tan 450 mil­let­ve­ki­li­nin oyu­nu ala­rak çok bü­yük bir des­tek­le TBMM’nin 24. Baş­ka­nı se­çil­di. AKP’nin hız­lı bir şe­kil­de iş­let­mek is­te­di­ği sü­reç he­men er­te­si gün cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim tak­vi­mi­nin be­lir­len­me­siy­le baş­la­mış olu­yor­du.
Di­ğer ta­raf­tan CHP yö­ne­ti­mi ise, AKP’nin cum­hur­baş­kan­lı­ğı için de üze­rin­de uz­la­şı sağ­la­na­cak bir aday be­lir­le­me­si ge­rek­ti­ği­nin al­tı­nı çi­ze­rek, böy­le bir aday gös­te­ri­lir­se ona da des­tek ola­bi­le­cek­le­ri­ni açık­la­dı. Se­çim son­ra­sı yap­tı­ğı uz­la­şı­cı ko­nuş­ma­sı­na atıf­ta bu­lu­na­rak Baş­ba­kan’dan ye­ni dö­nem­de ‘da­yat­ma­cı’ ol­ma­yan bir yön­tem iz­le­me­si­ni is­te­di.
DP’nin ise ye­ni dö­nem­de ne ya­pa­ca­ğı he­nüz bel­li ol­muş de­ğil. 22 Tem­muz se­çim­le­rin­de ya­şa­dı­ğı ba­şa­rı­sız­lık üze­ri­ne he­men o ge­ce is­ti­fa et­ti­ği­ni açık­la­yan Meh­met Ağar’ın bu tav­rı­nı sür­dü­rüp sür­dür­me­ye­ce­ği me­rak ko­nu­su. 15 Ağus­tos’ta DP Ge­nel İda­re Ku­ru­lu’na gön­der­di­ği bir mek­tup­la ses­siz­li­ği­ni bo­zan Ağar, Ka­sım ayın­da ya­pı­la­cak olan kon­gre­ye ka­dar par­ti­nin ge­nel baş­ka­nı ol­du­ğu­nu bil­dir­di.
Se­çim son­ra­sı mer­kez med­ya­dan da ka­rı­şık sin­yal­ler ge­li­yor. 22 yıl­dır Hür­ri­yet’te ya­zan Emin Çö­la­şan ga­ze­te­sin­den ko­vul­du. Çö­la­şan’ın ko­vul­ma­sın­dan bir­kaç gün ön­ce hü­kü­me­te mu­ha­lif bir baş­ka ya­zar Yıl­maz Öz­dil’in Hür­ri­yet’e trans­fer edil­miş ol­ma­sı, bu re­viz­yo­nun si­ya­si bir içe­rik ta­şı­ma­dı­ğı­nın bir gös­ter­ge­si ola­rak ka­bul edi­li­yor. Ağus­tos ayı içe­ri­sin­de bir ya­za­rı­nı ko­van ga­ze­te bir baş­ka ya­za­rı­nı ko­ru­ma kam­pan­ya­sı dü­zen­le­me­yi de ih­mal et­me­di. “Gül be­nim cum­hur­baş­ka­nım de­ğil” di­yen Be­kir Coş­kun’a, Er­do­ğan’ın “Öy­ley­se va­tan­daş­lık­tan çık” de­me­si­nin ar­dın­dan or­ta­ya çı­kan po­le­mik­te Hür­ri­yet’in mu­ha­lif ya­za­rı­nı ko­ru­mak için bü­yük bir kam­pan­ya baş­lat­ma­sı ka­mu­oyun­da tar­tış­ma­la­ra ne­den ol­du.

Tavsiye Et
Türkmenler, Kürtler, Aleviler, Ermeniler kimdir?
Ağus­tos ayın­da Türk Ta­rih Ku­ru­mu Baş­ka­nı Yu­suf Ha­la­çoğ­lu’nun yap­tı­ğı bir açık­la­ma ye­ni bir tar­tış­ma­ya ne­den ol­du. Ha­la­çoğ­lu’nun Kay­se­ri’de dü­zen­le­nen “Türk Ta­ri­hi ve Kül­tü­rün­de Av­şar­lar” baş­lık­lı sem­poz­yum­da yap­tı­ğı bir ko­nuş­ma­da Kürt­le­rin Türk­men kö­ken­li, Kürt Ale­vi­le­rin ise Er­me­ni kö­ken­li ol­du­ğu­nu söy­le­di­ği id­di­a edil­di. Bu söz­ler üze­ri­ne top­lu­mun, si­ya­se­tin ve med­ya­nın çe­şit­li ke­sim­le­rin­den bü­yük tep­ki­ler gel­di. Ha­la­çoğ­lu’nu, DTP Grup Baş­ka­nı Ah­met Türk bö­lü­cü­lük yap­mak­la suç­lar­ken, çe­şit­li Ale­vi der­nek­le­ri ise kı­na­dı. Bir tür fiş­le­me­yi an­dı­ran ça­lış­ma­sı sert tep­ki­le­re ne­den olan Ha­la­çoğ­lu, ko­nuy­la il­gi­li bir ba­sın top­lan­tı­sı dü­zen­le­ye­rek ken­di­si­ne yö­ne­lik bir linç kam­pan­ya­sı baş­la­tıl­mak is­ten­di­ği­ni, söy­lem­le­ri­nin kas­ten çar­pı­tıl­dı­ğı­nı, esa­sın­da “ken­di­si­ni Ale­vi Kürt ola­rak ‘gös­te­ren’ Er­me­ni­ler ol­du­ğu­nu” söy­le­di­ği­ni id­di­a et­ti. Ko­nuş­ma­sın­da çe­şit­li bel­ge­ler or­ta­ya ko­yan Ha­la­çoğ­lu araş­tır­ma­nın özel ol­ma­sı ne­de­niy­le ya­yım­lan­ma­ya­ca­ğı­nı söy­le­di.

Tavsiye Et
Kafkasya’da artan gerilim
Rus­ya’nın Gür­cis­tan top­rak­la­rı­nı bom­ba­la­ma­sıy­la Kaf­kas­ya böl­ge­sin­de­ki ge­ri­lim iyi­ce art­tı. İlk ola­rak Gür­cis­tan yet­ki­li­le­ri, 6 Ağus­tos ak­şa­mı iki Rus sa­vaş uça­ğı­nın ha­va sa­ha­la­rı­nı ih­lal et­ti­ği­ni ve baş­kent Tif­lis’in ya­kın­la­rın­da­ki bir kö­ye 700 ki­lo­luk bom­ba bı­rak­tı­ğı­nı; an­cak bom­ba­nın pat­la­ma­dı­ğı­nı açık­la­dı. Olay son­ra­sı Gür­cis­tan Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı, Rus­ya Fe­de­ras­yo­nu’nun Tif­lis Bü­yü­kel­çi­li­ği’ne pro­tes­to no­ta­sı ver­di. Rus­ya ise suç­la­ma­la­rı ka­bul et­mez­ken, böl­ge­de­ki Rus ko­mu­tan­lar bu ola­yın bir Gür­cü komp­lo­su ol­du­ğu­nu ile­ri sür­dü. Ge­liş­me­ler üze­ri­ne Gür­cis­tan, 9 Ağus­tos’ta BM Gü­ven­lik Kon­se­yi’ni top­lan­tı­ya ça­ğır­dı; an­cak Kon­sey’in ko­nuy­la il­gi­li ge­rek­li adım­la­rı at­ma­ma­sı tep­ki çek­ti.
İki ül­ke ara­sın­da­ki ge­ri­lim Gür­cis­tan’ın, ha­va sa­ha­sı­nı ih­lal eden Rus uçak­la­rı­na ateş açıl­dı­ğı­nı ve Ab­haz­ya yö­nü­ne doğ­ru git­mek­te olan bir uça­ğın düş­tü­ğü­nü bil­dir­me­siy­le iyi­ce art­tı. Mos­ko­va ise 25 Ağus­tos’ta ger­çek­leş­ti­ği be­lir­ti­len ola­yın asıl­sız ve pro­vo­kas­yon amaç­lı ol­du­ğu­nu sa­vu­nu­yor.

Tavsiye Et
Maliki ile mutabakat
Tür­ki­ye’nin son dö­nem­de Ku­zey Irak’a ve Irak’ın bü­tü­nü­ne yö­ne­lik tu­tu­mun­da as­ke­rî ey­lem­le­rin ye­ri­ni dip­lo­ma­tik ön­lem­ler al­mış gi­bi gö­rü­nü­yor. Ni­san ayın­dan bu ya­na gün­dem­le­ri­ni muh­te­mel bir as­ke­rî ope­ras­yo­nun be­lir­le­di­ği iki ül­ke, so­nun­da kı­sıt­lı da ol­sa ba­rış­çıl yön­tem­le­re hız ka­zan­dı­ra­bil­di. Uzun sü­re­dir bek­le­nen Irak Baş­ba­ka­nı Nu­ri el-Ma­li­ki’nin An­ka­ra zi­ya­re­ti ni­ha­yet 7 Ağus­tos’ta ger­çek­leş­ti ve ge­zi es­na­sın­da Tür­ki­ye ile Irak ara­sın­da bir mu­ta­ba­kat im­za­lan­dı. Tür­ki­ye’nin PKK so­ru­nu­na çö­züm bul­mak için bas­tır­dı­ğı gö­rüş­me­ler­de Ma­li­ki’nin Bar­za­ni bas­kı­sı al­tın­da kal­dı­ğı, do­la­yı­sıy­la Tür­ki­ye’nin is­te­di­ği gi­bi kuv­vet­li bir mu­ta­ba­ka­ta im­za ata­ma­dı­ğı da ku­lis­le­re yan­sı­dı. Mu­ta­ba­ka­tın ne gi­bi so­nuç­lar do­ğu­ra­ca­ğı he­nüz tam kes­ti­ri­le­mi­yor. Ma­li­ki’nin Irak için­de za­yıf­la­yan ko­nu­mu ve ABD’nin Ma­li­ki yö­ne­ti­mi­ne kar­şı sert eleş­ti­ri­le­ri göz önü­ne alın­dı­ğın­da bu mu­ta­ba­ka­tın sek­te­ye uğ­ra­ma ih­ti­ma­li­nin hiç de az ol­ma­dı­ğı aşi­kâr. Önü­müz­de­ki gün­ler­de mu­ta­ba­kat şart­la­rı­nın ne ka­dar ye­ri­ne ge­ti­ri­le­ce­ği, kom­şu iki ül­ke ara­sın­da­ki iliş­ki­le­rin ge­le­ce­ği­ni de be­lir­le­ye­cek.

Tavsiye Et
‘Cumhur’un başı Abdullah Gül
Yı­lan hi­kâ­ye­si­ne dö­nen cum­hur­baş­kan­lı­ğı me­se­le­si ni­ha­yet 28 Ağus­tos’ta bir so­nu­ca var­dı. MHP’nin Mec­lis’e gi­re­ce­ği­ni se­çim­den ev­vel açık­la­ma­sı­nın ar­dın­dan 367 so­ru­nu kal­ma­yan AKP, ada­yı­nı ye­ni­den Ab­dul­lah Gül ola­rak be­lir­le­di. Bel­li ke­sim­ler­den Gül’e yö­ne­lik şö­val­ye­lik ta­lep­le­ri­ne ve Baş­ba­kan’ın ya­kın çev­re­si­ne da­ir de­di­ko­du­la­ra rağ­men AKP, san­dı­ğın ira­de­si ola­rak al­gı­la­dı­ğı Gül’ün aday­lı­ğın­da ıs­rar et­ti. Fa­kat bu kez aday­lı­ğın açık­lan­ma­sın­da coş­ku­lu ve son gü­ne ka­dar giz­li bı­ra­kıl­mış bir yön­tem iz­len­me­di; Gül is­mi MKYK’dan sız­dı­rıl­dı. Ab­dul­lah Gül er­te­si gün ran­de­vu al­dı­ğı par­ti­le­ri tek tek zi­ya­ret et­me­ye baş­la­dı. Du­rum­dan hoş­nut ol­ma­yan CHP ise ran­de­vu ver­me­di. 20 ve 24 Ağus­tos ta­rih­le­rin­de ya­pı­lan ilk iki tur­da CHP ha­riç tüm par­ti­ler ha­zır bu­lun­du. 28 Ağus­tos’ta­ki üçün­cü tur­da 339 oy olan Gül, 70 oy alan MHP’nin ada­yı Sa­ba­hat­tin Çak­ma­koğ­lu ve 13 oy alan DSP’nin ada­yı Tay­fun İç­li’yi ge­ri­de bı­ra­ka­rak Tür­ki­ye’nin 11. Cum­hur­baş­ka­nı ola­rak se­çil­di. Ay­nı gün ye­min eden Gül gö­re­vi Se­zer’den tes­lim al­dı.

Tavsiye Et
ABD’li ADL’nin ‘soykırım’ kararı şaşırttı
Cum­hur­baş­kan­lı­ğı se­çim­le­ri­ne odak­la­nıl­dı­ğı bir dö­nem­de Tür­ki­ye-ABD-İs­ra­il üç­ge­nin­de il­ginç bir ge­liş­me ya­şan­dı. ABD’de­ki Ya­hu­di lo­bi­le­rin­den bi­ri olan İf­ti­ra ve İn­ka­ra Kar­şı Mü­ca­de­le Bir­li­ği (ADL), 1915 olay­la­rı­na iliş­kin Er­me­ni id­di­ala­rı­nı ta­nı­dı­ğı­nı açık­la­dı. ADL Baş­ka­nı Ab­ra­ham Fox­man im­za­sıy­la ku­ru­lu­şun in­ter­net si­te­sin­de ya­yım­la­nan açık­la­ma­da, Er­me­ni id­di­ala­rı ko­nu­sun­da ku­ru­lu­şun bu­gü­ne ka­dar­ki tu­tu­mu­nu göz­den ge­çir­di­ği ve so­nuç­la­rı açı­sın­dan ya­şa­nan­la­rın ‘soy­kı­rım’ an­la­mı­na gel­di­ği be­lir­til­di. İl­ginç olan ise, Tür­ki­ye-ABD-İs­ra­il ara­sın­da­ki iliş­ki­le­ri ze­de­le­ye­ce­ği ge­rek­çe­siy­le Tem­sil­ci­ler Mec­li­si’nde bek­le­yen “söz­de Er­me­ni soy­kı­rım” ta­sa­rı­sı­na kar­şı ol­duk­la­rı­nı be­lirt­me­le­ri idi. Açık­la­ma­nın Tür­ki­ye’de tep­kiy­le kar­şı­lan­ma­sı üze­ri­ne, ADL Baş­ka­nı Fox­man, Tür­ki­ye Baş­ba­kan­lı­ğı’na bir açık­la­ma gön­de­re­rek söz ko­nu­su tu­tum­la il­gi­li özür be­yan et­ti. An­ti-se­mi­tik ha­re­ket­le­re kar­şı mü­ca­de­le ama­cıy­la ku­rul­muş olan ADL’nin Er­me­ni id­di­ala­rı ile il­gi­li tu­tum de­ği­şik­li­ği, ku­ru­lu­şun için­de ya­şa­nan ka­rı­şık­lı­ğın ar­dın­dan gel­se de, söz ko­nu­su çı­kı­şın za­man­la­ma­sı ol­duk­ça dik­kat çek­ti.

Tavsiye Et
Darfur’a dünyanın en büyük barış gücü
BM Gü­ven­lik Kon­se­yi, iç sa­va­şın hü­küm sür­dü­ğü Su­dan’ın Dar­fur böl­ge­si­ne ek kuv­vet gön­de­ril­me­si ka­ra­rı­nı ka­bul et­ti. İn­gil­te­re ve Fran­sa’nın ön­cü­lü­ğün­de ha­zır­la­nan ve 2 Ağus­tos’ta alı­nan bu ka­rar, BM ile Af­ri­ka Bir­li­ği as­ker ve po­li­sin­den olu­şa­cak ba­rış gü­cü­nün Dar­fur’da­ki ça­tış­ma­la­rın dur­du­rul­ma­sı için böl­ge­ye bir yıl­lı­ğı­na gön­de­ril­me­si­ni, Ekim ayın­da baş­la­ya­cak as­ker sev­kı­ya­tı­nın yıl­so­nu­na ka­dar ta­mam­lan­ma­sı­nı, ay­rı­ca ba­rış gü­cü­nün ge­re­kir­se si­lah kul­la­na­bil­me­si­ni ön­gö­rü­yor. Söz ko­nu­su BM-Af­ri­ka Bir­li­ği Kar­ma Ba­rış Gü­cü (UNA­MID), Dar­fur’da 2006’dan bu ya­na gö­rev ya­pan Af­ri­ka Bir­li­ği Ba­rı­şı Ko­ru­ma Gü­cü’nün ye­ri­ni ala­cak.
Dar­fur, 2003’ten bu ya­na Su­dan hü­kü­me­tiy­le is­yan­cı grup­la­rı kar­şı kar­şı­ya ge­ti­ren kan­lı bir iç sa­va­şa sah­ne olu­yor. İs­yan­cı­lar, do­ğal kay­nak­la­rın adil pay­la­şıl­ma­sı­nı ve böl­ge­le­ri­ne da­ha faz­la özerk­lik ve­ril­me­si­ni is­ti­yor. Son yıl­lar­da ya­şa­nan Dar­fur’da­ki ge­liş­me­le­rin ar­ka­sın­da, böl­ge­nin zen­gin pet­rol kay­nak­la­rı­nın pay­la­şı­mı me­se­le­si ol­du­ğu be­lir­ti­li­yor. Dün­ya­nın en bü­yük ba­rış gü­cü­nün böl­ge­ye ba­rış ge­ti­rip ge­tir­me­ye­ce­ği­ni ise önü­müz­de­ki dö­nem­de gö­re­ce­ğiz.

Tavsiye Et
ABD, Irak Savaşı’nı kaybetti
Irak’ta iş­gal­le baş­la­yan şid­det olay­la­rı her ge­çen gün ar­tar­ken, ABD Or­ta­do­ğu’da­ki ge­ri­li­mi art­tı­rı­cı gi­ri­şim­ler­de bu­lun­ma­yı sür­dü­rü­yor. Sün­ni blo­ğun koa­lis­yon or­tak­lı­ğı­nı as­kı­ya al­ma ka­ra­rıy­la Ma­li­ki Hü­kü­me­ti’nin akı­be­ti sal­lan­tı­ya uğ­ra­sa da ni­ha­ye­tin­de uz­laş­ma sağ­lan­dı. An­cak bu du­rum ül­ke­nin is­tik­ra­ra ka­vuş­ma­sı­na yet­me­ye­cek. Öte yan­dan ül­ke­nin ku­ze­yin­de­ki Mu­sul ken­ti ya­kın­la­rın­da­ki Kah­ta­ni­ye’de 15 Ağus­tos’ta pet­rol yük­lü tan­ker­ler­le dü­zen­le­nen ve Ye­zi­di­le­rin he­def alın­dı­ğı sal­dı­rı­lar­da iş­gal­den bu ya­na en kan­lı gün­ler­den bi­ri ya­şan­dı. Sal­dı­rı­lar­da 500’e ya­kın ki­şi ha­ya­tı­nı kay­bet­ti.
İş­gal son­ra­sı şid­det­tin hız kes­me­di­ği Irak’ta, ABD’nin ba­şa­rı­sız­lı­ğıy­la il­gi­li üst üs­te ra­por­lar ya­yım­la­nı­yor. Dış po­li­ti­ka, is­tih­ba­rat ve ulu­sal gü­ven­lik ko­nu­sun­da ya­yın ya­pan Fo­re­ign Po­licy der­gi­sin­de yer alan “Te­rör Dos­ya­sı”nda, Bush’un te­rör­le yap­tı­ğı sa­va­şı kay­bet­ti­ği, bu se­bep­le Was­hing­ton’un aci­len po­li­ti­ka de­ği­şik­li­ği­ne git­me­si ge­rek­ti­ği be­lir­ti­li­yor. Yi­ne İn­gil­te­re mer­kez­li yar­dım ku­ru­lu­şu Ox­fam’ın son ra­po­ru ül­ke­de­ki acı ger­çe­ği bir kez da­ha göz­ler önü­ne se­ri­yor. Irak nü­fu­su­nun üç­te bi­ri­nin acil yar­dı­ma ih­ti­ya­cı var; %70’inin ye­ter­li su­yu yok. Hal­kın %20’si ye­ter­li sağ­lık hiz­me­ti ala­ma­dı­ğı gi­bi nü­fu­sun %15’i dü­zen­li ola­rak yi­ye­cek bu­la­mı­yor; ço­cuk­la­rın %30’u ise ye­ter­siz bes­le­ni­yor.
Irak’ta­ki yan­gı­nı sön­dür­me gi­bi bir ça­ba­sı ol­ma­yan ABD, son dö­nem­de­ki gi­ri­şim­le­riy­le böl­ge­de­ki şid­de­ti da­ha da kö­rük­lü­yor. ABD Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı Con­do­le­ez­za Ri­ce, Ağus­tos ayın­da yap­tı­ğı Or­ta­do­ğu ge­zi­si ön­ce­sin­de, ül­ke­si­nin Kör­fez ül­ke­le­ri­ne si­lah sa­ta­ca­ğı­nı açık­la­dı. Bu du­ru­mun böl­ge­de­ki ge­ri­li­mi da­ha da art­tı­ra­ca­ğı be­lir­ti­li­yor.

Tavsiye Et
Şanghay’dan enerji atağı
Çin ve Rus­ya’nın ön­cü­lü­ğün­de 1996’da böl­ge­sel gü­ven­lik ve iş­bir­li­ği ama­cıy­la ku­ru­lan Şang­hay İş­bir­li­ği Ör­gü­tü (Şİ­Ö)’nün 7. zir­ve­si, 16 Ağus­tos’ta Kır­gı­zis­tan’ın baş­ken­ti Biş­kek’te ya­pıl­dı. Kır­gı­zis­tan Dev­let Baş­ka­nı Kur­man­bek Ba­ki­yev baş­kan­lı­ğın­da ya­pı­lan zir­ve­ye, Çin, Rus­ya, Ta­ci­kis­tan, Öz­be­kis­tan ve Ka­za­kis­tan’ın dev­let baş­kan­la­rı ile Şİ­Ö’ye göz­lem­ci sta­tü­sün­de ka­tı­lan İran, Hin­dis­tan, Pa­kis­tan ve Mo­ğo­lis­tan’ın dev­let baş­kan­la­rı ka­tıl­dı. Ay­rı­ca Türk­me­nis­tan Cum­hur­baş­ka­nı Gur­ban­gu­li Ber­di­mu­ham­me­dov ile Af­ga­nis­tan Cum­hur­baş­ka­nı Ha­mid Kar­za­i onur ko­nu­ğu ola­rak zir­ve­de yer al­dı. Ön­ce­si ve son­ra­sın­da li­der­ler ara­sın­da iki­li gö­rüş­me­le­rin ya­pıl­dı­ğı zir­ve­de, çok ku­tup­lu dün­ya dü­ze­ni­nin ge­rek­li­li­ği vur­gu­lan­dı; ABD’ye mey­dan okur tarz­da açık­la­ma­lar ya­pıl­dı.
As­ke­rî ve ener­ji ko­nu­la­rı­nın ön pla­na çık­tı­ğı zir­ve so­nun­da, “İyi Kom­şu­luk, Ba­rış ve İş­bir­li­ği An­laş­ma­sı” ile “Biş­kek Şİ­Ö Dek­la­ras­yo­nu ve Or­tak Bil­di­ri­si” im­za­lan­dı. Or­tak bil­di­ri­de, üye ül­ke­ler ara­sın­da­ki çok ka­de­me­li iş­bir­li­ği­nin kap­sam­lı ve de­rin­li­ği­ne ge­liş­ti­ril­me­si ve te­rö­rizm­le mü­ca­de­le­nin art­tı­rıl­ma­sı ge­rek­ti­ği vur­gu­lan­dı.
Şİ­Ö ça­tı­sı al­tın­da “Ba­rış Gö­re­vi 2007” adı al­tın­da Çin ve Rus­ya’da ya­pı­lan as­ke­rî tat­bi­kat­lar bü­yük yan­kı uyan­dır­dı. Ör­güt üye­le­ri­nin de ilk de­fa tam ka­tı­lı­mıy­la 9-16 Ağus­tos ta­rih­le­ri ara­sın­da ya­pı­lan bü­yük çap­lı bu tat­bi­kat, NA­TO’ya kar­şı göv­de gös­te­ri­si ola­rak de­ğer­len­di­ril­di.
Zir­ve­nin öne çı­kan ko­nu­lar­ından bi­ri de, ör­güt bün­ye­sin­de ku­rul­ma­sı öne­ri­len “ener­ji ajan­sı” pro­je­si idi. Üye ül­ke­ler ta­ra­fın­dan mem­nu­ni­yet­le kar­şı­la­nan an­cak Ba­tı’nın cid­di an­lam­da tep­ki gös­ter­di­ği bu pro­je­nin ha­ya­ta ge­çil­me­siy­le “do­ğal­gaz OPEC’i” ku­rul­muş ola­cak.

Tavsiye Et