Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (July 2008) > Kültür Sanat
Kültür Sanat
Ödüllü belgeseller İstanbul’da
Te­le­viz­yon­da ba­zı ka­nal­la­ra ce­za(!) ola­rak ve­ri­len bel­ge­sel gös­te­ri­min­den, film fes­ti­val­le­rin­de bel­ge­sel­ler bö­lü­mün­de bi­let bu­la­ma­dı­ğı­mız gün­le­re er­miş bu­lu­nu­yo­ruz. 8-13 Tem­muz ta­rih­le­ri ara­sın­da Fran­sız Kül­tür Mer­ke­zi ve Pe­ra Mü­ze­si’nde Av­ras­ya Sa­nat Ko­lek­ti­fi ta­ra­fın­dan dü­zen­le­ne­cek olan “Do­cu­men­ta­rist-İs­tan­bul Bel­ge­sel Gün­le­ri”, yer­li ve ya­ban­cı bel­ge­sel­ler­den olu­şan ge­niş bir seç­ki­yi, bel­ge­sel­le­re il­gi­si art­mış se­yir­ciy­le bu­luş­tu­ru­yor. De­mok­ra­si­nin cid­di bi­çim­de in­kı­ta­a uğ­ra­dı­ğı bir sü­re­ci ya­şar­ken, prog­ram­da yer alan, BBC’nin “Ne­den De­mok­ra­si?” baş­lık­lı bel­ge­sel se­ri­si dik­kat çe­ki­yor. Se­ri, 10 yö­net­me­nin dün­ya­nın 10 fark­lı ül­ke­sin­de çek­ti­ği de­mok­ra­si ko­nu­lu 10 bel­ge­sel ve 18 kı­sa fil­mi içe­ri­yor. Et­kin­lik kap­sa­mın­da BBC’nin bel­ge­sel ku­şa­ğı so­rum­lu­su Nick Fra­ser da ba­şı­nı çek­ti­ği “Ne­den De­mok­ra­si?” baş­lık­lı se­ri­nin ya­pım sü­re­ci üze­ri­ne 12-13 Tem­muz ta­rih­le­rin­de bir mas­terc­lass ve­re­cek.
Dün­ya fes­ti­val­le­ri­nin en pres­tij­li ödül­le­ri­ni top­la­yan bel­ge­sel­le­ri­ni bir ara­ya ge­ti­ren prog­ram­da, Fra­ser’ın ya­pım­cı ola­rak im­za­sı­nı ta­şı­yan İn­gi­liz Cer­rah öne çı­kı­yor. Pe­ru­lu Ju­an Ale­jan­dro Ra­mi­rez’in şi­ir­sel bel­ge­se­li Bir Çe­şit Hü­zün, Pe­ru Mil­li Fut­bol Ta­kı­mı’nın 1936’da­ki Ber­lin Olim­pi­yat­la­rı’nda Avus­tur­ya’yı yen­dik­ten son­ra ırk­çı bir ka­rar­la oyu­nun ip­tal edi­le­rek ga­li­bi­yet­le­ri­nin gasp edil­me­siy­le baş­la­yan bir di­zi hi­ka­ye­yi te­mel alı­yor. Ma­nas­tır-Bay Vig ve Ra­hi­be ise Da­ni­mar­ka’da ken­di­si­ne ait es­ki bir şa­to­yu Or­to­doks ma­nas­tı­rı­na dö­nüş­tür­mek is­te­yen, bu­nun için Rus­ya’da­ki yet­ki­li­ler­den yar­dım ta­lep eden yaş­lı bir ada­mın se­rü­ve­ni­ni an­la­tı­yor. Ar­jan­tin­li ka­yıp ço­cuk­la­rın ger­çek ebe­veyn­le­ri­ni bul­ma mü­ca­de­le­si­ni ele alan, Kü­ba­lı ün­lü yö­net­men Es­te­la Bra­vo’nun ye­ni bel­ge­se­li Ki­mim Ben?, New York’ta so­kak­ta uğ­ra­dı­ğı sal­dı­rı so­nu­cu gör­me ye­te­ne­ği­ni kay­be­den Fran­sız res­sam/si­ne­ma­cı Hu­gu­es de Mon­ta­lem­bert’in hi­ka­ye­si­ni an­la­tan Ka­ra Gü­neş, Çin’de bir okul­da­ki sı­nıf baş­ka­nı se­çi­mi­ni ele alan Lüt­fen Ba­na Oy Ve­rin de prog­ra­mın me­rak­la bek­le­ni­len film­le­ri ara­sın­da.
Öte yan­dan Si­ne­ma Ya­zar­la­rı Der­ne­ği (Sİ­YAD), 40 yıl­dır ver­di­ği Türk Si­ne­ma­sı Ödül­le­ri için­de bun­dan böy­le bel­ge­sel film­le­re de yer ver­me ka­ra­rı al­dı. Der­nek üye­si si­ne­ma eleş­tir­men­le­ri­nin se­çim­le­ri ile bu yıl so­nun­da ve­ri­le­cek olan ilk “Sİ­YAD En İyi Bel­ge­sel Ödü­lü”nün aday film­le­ri Do­cu­men­ta­rist kap­sa­mın­da se­yir­ciy­le bu­lu­şu­yor. Ay­rı­ca etk­ni­lik kap­sa­mın­da, 10 Tem­muz’da Meh­met Arı­kan ta­ra­fın­dan, Fi­nal Cut kur­gu­nun püf nok­ta­la­rı, bel­ge­sel­de es­te­tik dil ara­yı­şı ve ba­kış açı­sı­nın kur­guy­la iliş­ki­si üze­ri­ne bir atöl­ye ça­lış­ma­sı dü­zen­le­ne­cek. Mas­terc­lass ve atöl­ye­ye ka­tıl­mak is­te­yen­le­rin in­fo@do­cu­men­tar-ist.org ad­re­sin­den ka­yıt yap­tır­ma­la­rı ge­re­ki­yor. /Hilal Turan

Tavsiye Et
İğne deliğinden dünyaya bakmak
“Fo­toğ­raf pa­ha­lı bir sa­nat­tır” sö­zü, fo­toğ­ra­fa il­gi du­yan her­ke­sin ku­la­ğı­na uya­rı ma­hi­ye­tin­de en az bir kez ça­lın­mış­tır. Ger­çek­ten de fil­min ve ana­log ma­ki­ne­le­rin ta­ri­he ka­vuş­mak üze­re ol­du­ğu, di­ji­tal ma­ki­ne­le­rin sü­rek­li ye­ni ve da­ha pa­ha­lı mo­del­le­ri­nin pi­ya­sa­ya sü­rül­dü­ğü, ob­jek­tif­le­rin body­ler­den çok da­ha pa­ha­lı ol­du­ğu bir “fo­toğ­raf pi­ya­sa­sı” söz ko­nu­su. Bu pi­ya­sa fo­toğ­ra­fın özü­nün “iyi bir ba­kış”a da­yan­dı­ğı­nı unut­tu­ru­yor ki­mi za­man. Ada­na’da­ki 9 ay­rı okul­da eği­tim gö­ren 33 öğ­ren­ci, “Ba­kış sa­tın alın­maz” dü­şün­ce­siy­le yo­la çı­kıp, fo­toğ­raf ma­ki­ne­si­nin en il­kel ha­li sa­yı­lan “iğ­ne de­li­ği” (pin­ho­le) tek­ni­ği­ni kul­la­na­rak fo­toğ­raf­lar çe­ki­yor. Genç fo­toğ­raf­çı­la­rın par­füm se­ti ku­tu­su, oto­mo­bil­le­rin ön te­ker­lek bağ­lan­tı bö­lü­mün­de bu­lu­nan rot ba­şı, hel­va ku­tu­su gi­bi çe­şit­li nes­ne­ler kul­la­na­rak oluş­tur­duk­la­rı iğ­ne de­li­ği dü­ze­nek­le­ri ile Ada­na ve çev­re­si­nin gö­rün­tü­le­ri­ni sun­duk­la­rı “İğ­ne De­li­ği Fo­toğ­raf­la­rı” ser­gi­si, İs­tan­bul Mo­dern Sa­nat Mü­ze­si’nde açıl­dı.
Ada­na Ada­so­ka­ğı Li­se­si’nde Türk Di­li ve Ede­bi­ya­tı öğ­ret­me­ni Nu­ri Gür­dil’in ön­der­li­ğin­de 2006’da ku­ru­lan ve Te­pe­bağ Li­se­si’nde sü­ren fo­toğ­raf atöl­ye­sin­de, öğ­ren­ci­ler çok zor şart­lar­da ba­şa­rı­lı kom­po­zis­yon­lar oluş­tur­muş­lar. 2500 yıl­lık “ca­me­ra obs­cu­ra” il­ke­si­ne da­ya­lı “iğ­ne de­li­ği” yön­te­min­de, bi­li­nen fo­toğ­raf ma­ki­ne­le­rin­de­ki ob­jek­tif­le­rin ye­ri­ni 0.25-1 mm ça­pın­da­ki bir iğ­ne de­li­ği alı­yor. Işık bu de­lik­ten ge­çe­rek, ka­ran­lık or­tam sağ­la­yan ku­tu­nun için­de bu­lu­nan ışı­ğa du­yar­lı yü­zey (kart, film) üze­rin­de bir gö­rün­tü oluş­tu­ru­yor. Işık ge­çir­me­yen her ka­pa­lı or­tam, bir iğ­ne de­li­ğin­den sı­zan ışık­la “ca­me­ra obs­cu­ra”ya dö­nü­şe­bi­li­yor. Genç fo­toğ­raf­çı­la­rın fo­toğ­raf çe­ki­mi­ni ger­çek­leş­tir­dik­le­ri iğ­ne de­li­ği dü­ze­nek­le­ri ve bu dü­ze­nek­ler­le çe­kil­miş 67 fo­toğ­raf­tan olu­şan ser­gi, 24 Ağus­tos’a ka­dar zi­ya­re­te açık. /Hilal Turan

Tavsiye Et
Günümüz Sanatçıları: “İşçisin sen, işçi ol!”

Genç sa­nat­çı­la­rı teş­vik et­mek ve on­la­rı sa­nat çev­re­siy­le bu­luş­tur­mak ama­cı­nı gü­den Gü­nü­müz Sa­nat­çı­la­rı Ser­gi­si’nin 27.’si, Re­sim Hey­kel Der­ne­ği ve Ak­bank’ın iş­bir­li­ğiy­le, Ak­bank Sa­nat Be­yoğ­lu’nda ger­çek­leş­ti­ri­li­yor. Eser­le­rin se­çi­min­de da­ha çok tek se­çi­ci yön­te­mi­ uy­gu­la­nan ser­gi için bu se­ne, da­ha ön­ce bir­bir­le­ri­ni ta­nı­ma­yan ve de­ği­şik kül­tür ve sa­nat or­tam­la­rın­dan ge­len üç kü­ra­tör­den müteşekkil bir se­çi­ci ku­rul oluş­tur­ulmuş: Ad­nan Yıl­dız, Lon­dra Cu­bitt Gal­lery’nin kü­ra­tö­rü Bart van de Hei­de ve Bul­ga­ri­an Con­tem­po­rary Art ser­gi­si­nin kü­ra­tö­rü, sa­nat ta­rih­çi­si ve ede­bi­yat­çı Iri­na Bat­ko­va. Ser­gi­ye “Gün­cel sa­nat üre­ti­min­de ya­ra­tı­cı emek ve ye­ni pa­zar(lık) bi­çim­le­ri” ola­rak özet­le­dik­le­ri bir re­fe­ran­sı da ila­ve eden ku­ru­lun 27. Gü­nü­müz Sa­nat­çı­la­rı Ser­gi­si için or­tak öner­me­si: “İş­çi­sin sen, iş­çi ol!” Kü­ra­tör­yel ekip, “Emek kav­ra­mı bu­gün özel­lik­le gör­sel kül­tür ala­nın­da nos­tal­jik bir res­me, yet­miş­le­rin sos­ya­list ya­yın­la­rın­da kal­mış bir bi­lek res­mi­ne ya da iş­çi por­tre­si­ne te­ka­bül edi­yor. Bu kav­ra­mı bu­gün kul­lan­mak, kı­rıl­mış ve kı­rıl­dı­ğı yer­de yıl­lar­ca toz­lu kal­mış bir cam­dan dün­ya­ya bak­mak gi­bi. Bu yüz­den bir alt baş­lık ya da kav­ram­dan zi­ya­de, bu his­si ya­ka­la­ya­cak ve iz­le­yi­ci­ye ge­çi­re­cek; top­lum­sal bel­le­ği te­tik­le­ye­cek bir re­fe­rans kul­lan­mak is­te­dik.” di­yor ve ek­li­yor: “Bu ser­gi sü­re­cin­de­ki eme­ği­mi­zi, eme­ği­ni ya­şat­mak için ha­ya­tı­nı ve­ren kah­ra­man­la­ra ve ya­şa­mı sa­vu­nan emek­çi­le­re adı­yo­ruz.” Ya­rış­ma­ya ka­tı­lan 150 kü­sur eser ara­sın­dan ser­gi­len­me­ye la­yık bu­lu­nan 9 eser, par­mak kuk­la­la­rı, in­ter­net blo­gu, tu­val ve vi­de­o gi­bi de­ği­şik mec­ra­lar­dan oluş­tu­rul­muş. Ku­ru­lun ser­gi­ye ka­tı­lan sa­nat­çı­la­ra emek, sa­nat pi­ya­sa­sı ve fik­ri mül­ki­yet hak­la­rı üze­ri­ne sor­duk­la­rı bir di­zi so­ru ve ce­vap­la­rı­nı da ser­gi­nin ka­ta­log say­fa­la­rın­da bul­mak müm­kün. Ser­gi 30 Tem­muz’a ka­dar zi­ya­re­te açık ola­cak. /Hilal Turan


Tavsiye Et