Üç Aylık Kültür Sanat Araştırma Dergisi
Kış 2006, Sayı: 5

Siyaset, ekonomi, bilim, edebiyat-sanat… Pazar mantığıyla ‘start’ alan her tasavvur, daha en başından mukavemetsizliğe, taklide, yozlaşmaya ve sığlaşmaya mahkum. Bunun örneklerinden biri de, ne idiği belirsiz bir hümanizm adına kimliksizleş(tiril)ip köksüzleş(tiril)en Mevlânâ şenlikleri. Küreselleşmenin de rüzgarıyla, içi boşaltılmış barış, sevgi ve hoşgörü sözcükleriyle özdeşleştirilmeye çalışılan ve ilkokul düzeyinde paket programlara indirgenen geleneksel Mevlânâ etkinlikleri, UNESCO’nun 2007’yi Mevlânâ yılı ilan etmesinin ardından dallanıp budaklandı: Takı tasarımı, kırkyama, kurdele nakışı, makine nakışı, resim, ebru vs. branşlarında Mevlânâ konulu el sanatları yarışmaları, film festivalleri, Mevlânâ barış ödülü, Mevlânâ şiirleri beste yarışmaları, şiir dinletileri, kabuk değiştirmiş sema gösterileri vs. Biraz ötesini kurcalamadıkça, Mevlânâ belgeselleri ve “Mevlânâ ve Mevlevîlik Kursları” da aynı ruhsuzluğa tâbi. Giyim-kuşamımıza, yeme alışkanlıklarımıza, tutum ve beğenilerimize kadar tek tipleştirici ve tüketi(m)ci bir çağda, bu çok da şaşılası bir durum değil.
Hırka-i Şerif Vakfı’nın çıkardığı üç aylık kültür sanat araştırma dergisi Kültür de Mevlânâ sayısında bu yaraya dokunuyor: “Onun insan sevgisini yanlış anlayanlar, tıpkı Yunus’a yaptıkları gibi bu mukaddes duyguyu hümanizm ile anlatmaya çalışmak gibi bir yanlışlığın içine düştüler.”
Daha önce Peygamberimiz özel sayısı, Mehmet Akif ve Yunus Emre sayıları çıkaran dergi, bu defa Mevlânâ ve Mevlevîlik üzerine görüş bildiren yazar ve akademisyenleri, Dr. Aras Neftçi’nin kişisel arşiviyle birlikte okurlarına sunuyor.
Bugün folklorik bir unsur haline gelen semâ’nın mahiyeti, seyr ü sülûk, şeb-i ârûs kavramları, İstanbul’da Mevlevîliğin izleri, Osmanlı’da son büyük Mesnevîhân kuşağı, Kur’an kıssalarının Mesnevî’de öyküye tebdili, Mevlânâ’yı anlamanın kültürel izdüşümü, klasik Türk şiirinde Mevlânâ’ya adanmış şiirler ve Bursevî’nin Rûhü’l Mesnevî’si bu sayıda yer bulan bazı başlıklar. Yazar kadrosunda ise alanına hâkim isimler mevcut: İlhan Genç, Emine Yeniterzi, Mustafa Kara, Cihan Okuyucu, Reşat Öngören, Mustafa Çıpan, Hüsrev Hatemi, İsmail Güleç…
Dileriz bu ve benzeri çalışmalar, kökü derinlerde olan bir kimlik arayışına bir nebze olsun kapı aralar ve evrensellik-yerellik tartışmalarına sağlam bir zemin hazırlar. /Nermin Tenekeci