Yönetmen-Senaryo: Win Wenders
Oyuncular: Ry Cooder, Luis Barzaga, Joachim Cooder, Julio Alberto,
İbrahim Ferrer
Yapım: Almanya/ABD/Küba, 1999, 101 dk.
Bir Irmaktır Müzik
Buena Vista Social Club, Küba’nın uluslararası üne kavuşmuş en büyük Latin cazı grubu. Bugün artık hiçbir üyesinin yaşamadığı efsanevi caz grubu...
Usta Alman yönetmen Wim Wenders, 1998 tarihinde Küba’ya gider, grubun hayattaki elemanlarıyla görüşür ve grupla aynı adı taşıyan çok önemli bir belgesele imza atar. Bu belgesel, ülkemizde de DVD formatında yayımlanmış durumda.
Buena Vista Social Club birçok açıdan önemli bir belgesel. Bir kere malûm, dışarıya kuş uçurmayan komünist bir ülkeden, Küba’dan çıkıyor. Ülkenin en tanınmış grubu olmasına rağmen, o yıllarda Küba dışında kimse grup hakkında hiçbir şey bilmiyor. Belgesel, şöhreti kendinden menkul grubu dünyaya tanıtıyor. Ve müziklerini de tabii. Böylelikle en iyi belgesel dalında birçok uluslararası ödül kazanmayı da başarıyor.
Eğlenmek Yasssak!
Havana merkezli kulüp, çalıştığı yıllarda Küba’nın dört bir tarafından gelen müzisyenlerin dans edip çeşitli faaliyetlerde bulunduğu popüler bir yerdir. Fakat devrim sonrasında hükümetin eğlence mekânlarına yönelik olumsuz tavrının kurbanı olur ve nihayet kısa bir süre sonra kapanır.
Tam tarihin tozlu sayfalarında kaybolup gidecektir ki kapanmasından yaklaşık 50 yıl sonra Buena Vista Social Club, Amerikalı müzisyen Ry Cooder’ın gayretiyle tekrar gündeme gelir.
Amerika kıtasının geleneksel müziğine yönelik araştırmaları ile tanınan Ry Cooder ve Kübalı müzisyen Juan de Marcos González, bir albüm kaydetmek üzere, bir zamanlar Buena Vista Social Club üyesi olan veya burada sahne alan müzisyenlerle 1996’da bir araya gelir.
Küllerinden Doğan Grup
Kulüple aynı adı taşıyan albüm, kısa sürede uluslararası bir başarı yakalayınca, grup bir dizi konser vermeye karar verir. Önce Amsterdam’da, daha sonra New York’ta ünlü Carnegie Hall’da verilen konserler, büyük ses getirir.
Wim Wenders, daha önceki bazı filmlerinin (Paris, Texas ve The End of Violence) de müziğini yapan Ry Cooder’ın teşvikiyle, bu konserleri filme alır. Ayrıca Ry Cooder ile Havana’ya gider, bugün Küba’da “süper büyükbabalar” olarak tanınan grup üyelerinin kendileri ve çalışmaları hakkında çekimler yapar.
Bir Hazine Avı
Wim Wenders’e göre Küba’da müzik, tıpkı bir nehir gibidir. Çektiği film ise bu nehir üzerinde, ona karışmaksızın akıp gitmektedir. Film ve grup hakkındaki yorumunda Ry Cooder, bu müziğin bir hazine avcılığı olduğunu, kazmaya devam edildiği takdirde muhakkak yeni bir şeyler bulunacağını söyler.
Gerek aynı adlı albümün, gerekse filmin başarısı, Küba ve Latin müziğinin uluslararası alanda ilgi görmesine yol açar. Pek çok Kübalı müzisyen farklı ülkelerden müzisyenlerle birlikte konserler vermeye ve albümler kaydetmeye başlar.
Dar anlamıyla Küba’nın, geniş anlamıyla Latin müziğinin keşif kapısı sayabileceğimiz, 1940’lı yıllarda Küba’da faaliyet gösteren Buena Vista Social Club isimli müzik kulübünün yaşayan üyelerinin tekrar bir araya gelerek Avrupa’da bir dizi konser vermesi sürecini anlatan belgesel, aynı zamanda bir konser videosu lezzetinde. Filmde müziklerin yanı sıra, kulübün en faal olduğu yıllardaki Compay Segundo, Ruben Gonzalez ve İbrahim Ferrer gibi ünlü müzisyenlerin şahsi yaşantıları da kendi ağızlarından aktarılıyor. / Hasanali Yıldırım
Tavsiye Et
Franz Krommer
Yapım: NAXOS, 2006
Maziden Gelen Nefes
Franz Krommer tipik bir 19. yüzyıl müzisyenidir. Tipiktir çünkü Çek aslına karşın, müziğine dönemin atmosferine mütenasip milli havalar, yerel lezzetler eklemeyi tercih etmez. Krommer için müzikte önemli olan, yüzyıllardır bestelendiği ve icra edildiği gibi ahenk ile melodinin ulvi izdivacıdır.
Müzik anlayışında kuşkusuz org kökenliliğinin payı yüksek. O yüzden de ne uzun yıllar yaşadığı Macar müziğinden, ne de Viyana’daki akımlardan derinden etkilenmiştir. Bu açıdan baktığımızda müziğini Handel ile Beethoven arasında bir yere koymanın makuliyeti de anlaşılabilir. Mutlaka bir etkilenmişlikten söz edeceksek, belki bu etkiyi bir tek, 200’ü aşkın bestelerinin içinde yaylıların baskın çoğunluğunda arayabiliriz.
Krommer birinci sınıf bestecilerden değil. Kalite bakımından değil bu sınıflandırma tabii ki. Daha çok tarihin kendisine biçtiği konuma işaret eden bir tespit niteliğinde. O yüzden eserlerinin seslendirilmesine son 20-30 yıl içinde daha çok rastlıyoruz. Yurtdışında “sihirli flüt” namıyla anılan ünlü flütçümüz Şefika Kutluer’in de Sinfonia Concertante adlı eserini seslendirdiği bestecinin yeni bir albümü, Partitas for Wind Ensemble adıyla yayınlandı.
Albümde Krommer’in üflemeli çalgılar için bestelediği iki eseri var. Albümü, Michael Thompson’un kendi adını verdiği üflemeli grubu seslendiriyor. / Hasanali Yıldırım
Tavsiye Et
12/Blues, Jazz 4-CD
Yapım: Membran Music,
Almanya, 2005
Nihai Caz Arşivi
Koleksiyonerlerin toplama albümlerden uzak durmasını anlayabiliriz. Ama toplamaların derli topluluğunu başka nasıl elde edebiliriz ki!
Membran Music etiketiyle piyasaya sürülen The Ultimate Jazz Archive, adını tamamen hak eden bir derleme. Sahiden de bugüne kadar ne kadar belli başlı caz müzisyeni, caz anlayışı, akımı gelip geçtiyse; müzik tarihinde yer edinmiş ne kadar albüm varsa hepsinden de parçalar barındıran mükemmel bir toplama. Tek bir eksiği var: Albümlerin sayısı. Toplamanın hepsi tam 168 CD’den müteşekkil. O yüzden yok yok derlemede. Cazın ağababası Blues’dan tutun da bop, bebop, ragtime, big band, swing... aklınıza her kim ve ne geliyorsa örneğini bulabiliyorsunuz. Tabii 1900’lerin başından 60’lara kadarki dönem için geçerli bu.
Her Döneme Bir Set
Gerisi niçin mi yok? Şundan: 60’lardan itibaren caz, bunca CD’nin içine bile sığdırılamayacak denli dallanıp budaklandığı için.
Fakat işin güzelliği şurada: Toplam 3.179 parçadan müteşekkil bu külliyatı olduğu gibi satın almak zorunda değilsiniz. Beheri 4 CD’den müteşekkil birbirinden farklı 42 sete bölünmüş derlemeden dilediklerinizi seçme şansınız var.
“Hıhh! Onlar şimdi küflü kayıtlardır.” diye düşünenlere de bir çift lâfım var: Bütün parçalar 96 kHZ ve 24-bit kullanılarak yenilenmiş durumda.
Bu iş ancak bu kadar olur yani. / Hasanali Yıldırım
Tavsiye Et