Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (March 2009) > Panorama
Panorama
Ergenekon’da gözaltı dalgaları devam ediyor
20 Ekim’de baş­la­nan Er­ge­ne­kon da­va­sı­nın he­men her sü­re­cin­de ül­ke gün­de­mi­ni “de­rin”den sar­san önem­li ge­liş­me­ler ya­şa­nı­yor. 7 Ocak’ta, 7 il­de eş­za­man­lı ya­pı­lan ope­ras­yon­da, ara­la­rın­da es­ki Özel Ha­re­kat Da­ire­si Baş­kan Ve­ki­li İb­ra­him Şa­hin, es­ki YÖK Baş­ka­nı Ke­mal Gü­rüz, Prof. Yal­çın Kü­çük, emek­li ge­ne­ral­ler Tun­cer Kı­lınç, Ke­mal Ya­vuz ve Er­dal Şe­nel gi­bi isim­le­rin de bu­lun­du­ğu 40 ka­dar ki­şi gö­zal­tı­na alın­dı; bun­lar­dan 9’u tu­tuk­lan­dı. Ope­ras­yon­lar­da Ye­di­te­pe Üni­ver­si­te­si ile İs­tek Vak­fı’nda da ara­ma­lar ya­pıl­dı; Bed­ret­tin Da­lan’ın özel ka­lem mü­dü­rü ve oğ­lu gö­zal­tı­na alın­dı. Es­ki Yar­gı­tay Baş­sav­cı­sı Sa­bih Ka­na­doğ­lu’nun da evi aran­dı, an­cak gö­zal­tı­na alın­ma­dı. Şüp­he­li­le­rin ev ve iş­yer­le­rin­de ya­pı­lan ara­ma­lar­da ba­zı bel­ge ve CD’le­re el ko­nu­lur­ken, 24 adet el bom­ba­sı, 4 ta­ban­ca ve 1 Ka­laş­ni­kof ele ge­çi­ril­di. Özel Ha­re­kat­çı İb­ra­him Şa­hin tu­tuk­la­nır­ken; Şa­hin’in evin­de ele ge­çi­ri­len kro­ki ve sui­kast plan­la­rı doğ­rul­tu­sun­da An­ka­ra ve Ha­tay’da de­dek­tör­ler ve iş ma­ki­ne­le­ri ile ya­pı­lan ara­ma­lar so­nu­cun­da 2 lav si­la­hı, 20 bom­ba ve çok sa­yı­da mer­mi ele ge­çi­ril­di. Ay­rı­ca Şa­hin’in ev­le­rin­de 9 si­lah bu­lun­du.
22 Ocak’ta 10’dan faz­la il­de ya­pı­lan ope­ras­yon­da ise Türk Me­tal Sen­di­ka­sı Ge­nel Baş­ka­nı Mus­ta­fa Öz­bek ve araş­tır­ma­cı Er­han Gök­sel’in de ara­la­rın­da bu­lun­du­ğu 50’den faz­la ki­şi gö­zal­tı­na alın­dı. Gö­zal­tı­na alı­nan po­lis ve as­ker­ler ara­sın­da İb­ra­him Şa­hin’e bağ­lı iki sui­kast ti­mi bu­lun­du­ğu öne sü­rü­lü­yor.
Ha­kim­ler ve Sav­cı­lar Yük­sek Ku­ru­lu’nın, so­ruş­tur­ma­yı yü­rü­ten İs­tan­bul Cum­hu­ri­yet Baş­sav­cı­ve­kil­li­ği’nde gö­rev­len­di­ril­mek üze­re 28 Ocak’ta üç ye­ni sav­cı ata­dı­ğı Er­ge­ne­kon da­va­sı­nın ne yö­ne evi­ri­le­ce­ği me­rak­la bek­le­ni­yor.

Tavsiye Et
Obama, ABD başkanlık koltuğuna oturdu
Ağus­tos2008’de Hil­lary Clin­ton’a kar­şı ka­zan­dı­ğı za­fer son­ra­sı De­mok­rat Par­ti’nin ada­yı ola­rak gir­di­ği 4 Ka­sım’da­ki baş­kan­lık se­çim­le­rin­de ra­ki­bi John McCa­in’i ge­ri­de bı­ra­kan ve ABD’nin 44. baş­ka­nı se­çi­len Ba­rack Hü­se­yin Oba­ma, 20 Ocak’ta ye­min ede­rek gö­re­vi Ge­or­ge W. Bush’tan dev­ral­dı. ABD’nin ilk si­ya­hî baş­ka­nı ola­rak ta­ri­he ge­çen Oba­ma, ba­ba­sı­nın Müs­lü­man kim­li­ği ve ABD va­tan­da­şı ol­ma­ma­sı ne­de­niy­le ba­zı ke­sim­ler ta­ra­fın­dan şüp­hey­le kar­şı­lan­mış­tı. Ame­ri­kan si­ya­si me­ka­niz­ma­sı­nın mer­ke­zi­ni ne ka­dar tem­sil et­ti­ği so­ru­la­rı ha­va­da uçu­şur­ken Oba­ma, Hil­lary Clin­ton, Ja­mes Jo­nes ve Ro­bert Ga­tes gi­bi ka­bi­ne­ye ata­dı­ğı “tec­rü­be­li” isim­ler­le bu ke­sim­le­rin ra­hat­la­ma­sı­nı sağ­lar­ken, se­kiz yıl­lık Cum­hu­ri­yet­çi yö­ne­ti­min “akıl­sız­ca” po­li­ti­ka­la­rın­dan yo­ru­lan ve hem iç hem de dış po­li­ti­ka­da de­ği­şim umu­du bes­le­yen­le­ri de kü­çük bir ha­yal kı­rık­lı­ğı­na uğ­rat­tı.
İlk de­fa ABD Baş­ka­nı ola­rak ye­min tö­re­nin­de yap­tı­ğı kı­sa ko­nuş­ma­sın­da, ül­ke­si­nin Or­ta­do­ğu’da sap­lan­dı­ğı ba­tak, ulus­la­ra­ra­sı sis­tem­de yük­sel­mek­te olan di­ğer bü­yük ak­tör­le­re kar­şı kay­bet­ti­ği mev­zi­ler ve eko­no­mik kri­zin et­ki­siy­le bü­yük mey­dan oku­ma­lar­la kar­şı kar­şı­ya ol­du­ğu­nu be­lir­ten Oba­ma, Ame­ri­kan top­lu­mu­na has “öz­gür­lük, risk al­ma, ce­sa­ret” gi­bi er­dem­ler­le bu prob­lem­le­ri aşa­cak­la­rı­nı vur­gu­la­dı. Top­lum­da aşı­nan gü­ven duy­gu­su­nu te­sis ede­rek ABD’yi ye­ni­den ku­ra­cak­la­rı­nı, ül­ke­sin­den bek­le­nen li­der­lik et­me ro­lü­nü hak­kıy­la ye­ri­ne ge­ti­re­rek ve düş­man-dost ay­rı­mı yap­mak­sı­zın her­kes­le ko­nu­şa­rak dün­ya­da ba­rış dö­ne­mi­ni baş­la­ta­cak­la­rı­nı be­lirt­ti. Or­ta­do­ğu’da­ki son ça­tış­ma­lar­da sı­nıf­ta ka­lan bu söy­le­min iler­le­yen gün­ler­de pra­tik­te kar­şı­lı­ğı­nın olup ol­ma­ya­ca­ğı ise meç­hul.

Tavsiye Et
Ortadoğu’da ateşkes diplomasisi
İs­ra­il’in Gaz­ze sal­dı­rı­la­rı sı­ra­sın­da ateş­kes ama­cıy­la yo­ğun bir dip­lo­ma­si tra­fi­ği ya­şan­dı. Rus­ya, Çin ve ABD ope­ras­yo­na ses­siz kal­dı ve­ya İs­ra­il’e dip­lo­ma­tik des­tek ver­di. Me­kik dip­lo­ma­si­siy­le öne çı­kan Tür­ki­ye, Arap Bir­li­ği top­lan­tı­sı­na ev sa­hip­li­ği ya­pan Ka­tar, da­ha ön­ce pa­sif­lik­le eleş­ti­ri­len BM, Or­ta­do­ğu’da et­kin bir rol üst­len­mek için ça­ba­la­yan Fran­sa ve İs­ra­il’e ya­kın tu­tu­mu ne­de­niy­le Arap ka­mu­oyu­nun ağır eleş­ti­ri­le­ri­ne ma­ruz ka­lan Mı­sır, ateş­kes tra­fi­ği­nin ön pla­na çı­kan ak­tör­le­riy­di. 31 Ara­lık’ta BM Gü­ven­lik Kon­se­yi’nin acil ola­rak is­te­di­ği ateş­kes, an­cak 9 Ocak’ta oy­la­ma­ya su­nu­la­bil­di ve ABD tek­li­fe çe­kim­ser kal­dı. Ocak ayı­nın ilk haf­ta­sın­da Fran­sa ve Mı­sır or­tak ba­rış pla­nı için bir ara­ya ge­lir­ken, BM Ge­nel Sek­re­te­ri Ban Ki-Mun böl­ge­ye ge­le­rek ateş­kes ça­ba­la­rı­na ka­tıl­dı. Fran­sız-Mı­sır pla­nı çer­çe­ve­sin­de İs­ra­il 17 Ocak’ta, Ha­mas da 18 Ocak’ta ateş­ke­si ka­bul et­ti. Dip­lo­ma­tik ça­ba­la­rın ne de­re­ce et­ki­li ol­du­ğu so­ru­la­rı tar­tı­şı­la­dur­sun, İs­ra­il’in 16 Ocak’ta ABD ile Ha­mas’a ve İran’a kar­şı ba­zı adım­lar atıl­ma­sı yö­nün­de mu­ta­ba­kat zap­tı im­za­la­dık­tan son­ra ateş­ke­si ka­bul et­me­si dik­kat çe­ki­ciy­di.

Tavsiye Et
Yeni AB Başmüzakerecisi Egemen Bağış oldu
AKPGe­nel Baş­kan Yar­dım­cı­sı ve İs­tan­bul Mil­let­ve­ki­li Ege­men Ba­ğış, AB ile ya­pı­lan tam üye­lik gö­rüş­me­le­rin­de baş­mü­za­ke­re­ci gö­re­vi­ni yü­rüt­mek üze­re Dev­let Ba­kan­lı­ğı’na atan­dı. Fas’ın baş­ken­ti Ra­bat’ta ha­be­ri alan Ba­ğış, Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan’ın, “Cum­hu­ri­yet’in ila­nın­dan son­ra­ki en önem­li çağ­daş­laş­ma pro­je­si ola­rak ilan et­ti­ği Tür­ki­ye’nin AB üye­li­ği mü­za­ke­re­le­ri­nin so­rum­lu­lu­ğu­nu üst­len­me­nin, ken­di­si için bü­yük bir onur ol­du­ğu­nu” ifa­de ede­rek, “Baş­ba­ka­nı­mı­zın gü­ve­ni­ne la­yık ol­mak için elim­den ge­le­ni ya­pa­ca­ğım” de­di. 1970’te Bin­göl’de do­ğan ve AKP yö­ne­ti­min­de önem­li gö­rev­ler alan Ba­ğış, li­san­sı­nı The Ba­ruch Col­le­ge of The City Uni­ver­sity of New York’un İş­let­me Fa­kül­te­si İn­san Kay­nak­la­rı Bö­lü­mü’nde ta­mam­la­dı; Ka­mu Yö­ne­ti­mi üze­ri­ne de mas­ter yap­tı. Bu ata­ma ka­ra­rı­nın, baş­mü­za­ke­re­ci­li­ği Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı gö­re­viy­le bir­lik­te Ali Ba­ba­can’ın yü­rüt­me­si ve bu yüz­den AKP’nin, AB mü­za­ke­re­le­ri­ne ge­rek­li öne­mi ver­me­di­ği eleş­ti­ri­le­ri­ne kar­şı­lık ola­rak alın­dı­ğı be­lir­ti­li­yor.

Tavsiye Et
Avrupa’yı donduran kriz çözüldü
Rus­ya ile Uk­ray­na ara­sın­da baş­la­yan do­ğal­gaz kri­zi, AB’nin dev­re­ye gir­me­siy­le çö­zül­dü. Rus­ya, bor­cu­nu öde­me­di­ği ge­rek­çe­siy­le Uk­ray­na’ya ver­di­ği ga­zı 2009’un ilk gü­nü kes­miş; bu­nun üze­ri­ne Uk­ray­na da, Av­ru­pa’ya gi­den do­ğal­gaz sev­kı­ya­tı­nı 7 Ocak’ta dur­dur­muş­tu. Kriz en çok, sto­ku bu­lun­ma­yan Do­ğu Av­ru­pa ül­ke­le­ri­ni et­ki­le­miş­ti. Bu­nun üze­ri­ne AB dev­re­ye gir­miş, AB ile Rus­ya ara­sın­da “Rus do­ğal­ga­zı­nın Uk­ray­na üze­rin­den tran­sit ge­çi­şi­nin kon­tro­lü” ko­nu­sun­da bir an­laş­ma im­za­lan­mış­tı. Bu an­laş­ma­nın ar­dın­dan Rus­ya ile Uk­ray­na li­der­le­ri ara­sın­da gaz alı­mı ve tran­sit an­laş­ma­sı 19 Ocak’ta Mos­ko­va’da im­za­lan­dı. 10 yıl­lı­ğı­na va­rı­lan an­laş­ma uya­rın­ca Uk­ray­na, Rus do­ğal­ga­zı­nı bu yıl Av­ru­pa pa­zar fi­ya­tın­dan %20 in­di­rim­li ala­cak. An­laş­ma son­ra­sı Rus gaz şir­ke­ti Gaz­prom, Uk­ray­na üze­rin­den Av­ru­pa’ya gön­der­di­ği gaz akı­şı­nı ye­ni­den baş­lat­tı. AB, do­ğal­ga­zı­nın %25’ini Rus­ya’dan alı­yor ve bu ga­zın %80’i Uk­ray­na üze­rin­den ta­şı­nı­yor. Bu kri­zin Rus şir­ke­ti Gaz­prom şir­ke­ti­ne za­ra­rı ise 800 mil­yon do­lar ol­du.

Tavsiye Et
Cumhurbaşkanı, devletin zirvesini bir araya getirdi
Ara­lık 2008’de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si ile Da­nış­tay ara­sın­da ya­şa­nan dü­el­lo son­ra­sı, Cum­hur­baş­ka­nı Ab­dul­lah Gül, ya­sa­ma, yü­rüt­me ve yar­gı or­gan­la­rı­nın baş­kan­la­rı­nı 21 Ocak’ta Dı­şiş­le­ri Ko­nu­tu’nda­ki öğ­le ye­me­ğin­de bir ara­ya ge­tir­di. Top­lan­tı­ya, TBMM Baş­ka­nı Kök­sal Top­tan, Baş­ba­kan Tay­yip Er­do­ğan, Ana­ya­sa Mah­ke­me­si Baş­ka­nı Ha­şim Kı­lıç, Yar­gı­tay Bi­rin­ci Baş­ka­nı Ha­san Ger­çe­ker, Da­nış­tay Baş­ka­nı Mus­ta­fa Bir­den, Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Ce­mil Çi­çek, Sa­yış­tay Baş­ka­nı Meh­met Da­mar, Uyuş­maz­lık Mah­ke­me­si Baş­ka­nı Ah­met Ak­yal­çın, As­ke­ri Yar­gı­tay Baş­ka­nı Ha­kim Tuğ­ge­ne­ral Ah­met Al­kış, As­ke­ri Yük­sek İda­re Mah­ke­me­si Baş­ka­nı Ha­kim Tuğ­ge­ne­ral Tur­gut Arı­bal, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı Ge­nel Sek­re­te­ri Mus­ta­fa İsen ile Yar­dım­cı­sı M. Emin Kuz ka­tıl­dı. Üç önem­li er­kin baş­kan­la­rı­nın ilk kez bir ara­ya gel­di­ği ta­ri­hî ye­mek­te üç önem­li ko­nu­da gö­rüş bir­li­ği­ne va­rıl­dı: De­mok­ra­si­nin de­rin­leş­ti­ril­me­si, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü­ne ve te­mel il­ke­le­ri­ne bağ­lı ka­lın­ma­sı, uy­gu­la­ma­lar­da usul ya­sa­la­rı­na aza­mi özen gös­te­ril­me­si. Söz ko­nu­su il­ke­le­rin ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si nok­ta­sın­da aza­mi gay­ret sarf edil­me­si ge­rek­ti­ği de vur­gu­lan­dı.

Tavsiye Et
İstanbul Üniversitesi’nin yeni rektörü Yunus Söylet
İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si, 16 Ara­lık’ta ye­ni rek­tö­rü­nü seç­mek için san­dık ba­şı­na git­ti. 8’i tıp fa­kül­te­le­rin­den ol­mak üze­re 13 ada­yın, 500 mil­yon YTL’lik bir büt­çe­ye sa­hip bu kök­lü üni­ver­si­te­yi yö­net­mek için ya­rış­tı­ğı se­çimde 5 bin öğ­re­tim üye­si oy kul­lan­dı. Se­çim­de Ali Ak­yüz 483, Yu­nus Söy­let 467 ve Me­lih Boy­dak ise 365 oy al­dı. Seçim­de ikin­ci ol­ma­sı­na rağ­men YÖK’ün lis­te­nin bi­rin­ci sı­ra­sı­na çek­ti­ği Söy­let, Cum­hur­baş­ka­nı Ab­dul­lah Gül ta­ra­fın­dan rek­tör ola­rak atan­dı. 1956 İs­tan­bul do­ğum­lu olan Söy­let, 28 yıl­dır Cer­rah­pa­şa Tıp Fa­kül­te­si’nde gö­rev ya­pı­yor. Rek­tör­lük se­çim­le­rin­de “bir­leş­ti­ri­ci ol­ma” ve İs­tan­bul Üni­ver­si­te­si’ni dün­ya­nın en iyi 100 üni­ver­si­te­si ara­sı­na sok­ma va­at­le­rin­de bu­lu­nan Söy­let, “yar­dım­se­ver” ve “de­mok­rat” kim­li­ği ile ta­nı­nı­yor. Baş­ba­kan Er­do­ğan’ın ai­le dok­to­ru ola­rak bi­li­nen Söy­let’in, se­çim­ler­de ikin­ci sı­ra­da yer al­ma­sı­na rağ­men rek­tör ola­rak atan­ma­sı ba­zı ke­sim­ler­de tep­kiy­le kar­şı­lan­dı.

Tavsiye Et
Nazım Hikmet’e iade-i itibar
“Ko­mü­nizm pro­pa­gan­da­sı” yap­tı­ğı ge­rek­çe­siy­le Türk va­tan­daş­lı­ğın­dan çı­ka­rı­lan şa­ir Na­zım Hik­met Ran, ölü­mün­den 46 yıl son­ra Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti va­tan­daş­lı­ğı­na ye­ni­den ka­bul edil­di. Da­ha ön­ce­ki yıl­lar­da da gün­de­me ge­len Hik­met’e ia­de-i iti­bar ka­ra­rı, Ba­kan­lar Ku­ru­lu’nda 5 Ocak’ta ka­bul edil­di. Na­zım Hik­met, Ce­za Ka­nu­nu’nun 141. ve 142. mad­de­si­ne ay­kı­rı ha­re­ket­ten do­la­yı 25 Tem­muz 1951’de Türk va­tan­daş­lı­ğın­dan çı­ka­rıl­mış­tı.
1901’de Se­la­nik’te do­ğan Na­zım Hik­met, 1924’te Ay­dın­lık der­gi­sin­de­ki şi­ir­le­ri se­be­biy­le 15 yıl hap­si is­te­nin­ce Sov­yet­ler Bir­li­ği’ne git­ti. 1928’de af ka­nu­nun­dan ya­rar­la­na­rak dön­dü. Bu kez Re­sim­li Ay der­gi­sin­de ça­lış­ma­ya baş­ladı. 1938’de ise 28 yıl ha­pis ce­za­sı­na çarp­tı­rıl­dı. 12 se­ne sü­ren tu­tuk­lu­luk­tan son­ra tek­rar Sov­yet­ler Bir­li­ği’ne gitti. Son ola­rak Po­lon­ya va­tan­daş­lı­ğı­na ge­çen Na­zım Hik­met, 1963’te Mos­ko­va’da kalp kri­zin­den öl­dü.
Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı Ce­mil Çi­çek ta­ra­fın­dan açık­la­nan bu ka­rar­la, Na­zım Hik­met’in Mos­ko­va’da bu­lu­nan me­za­rı­nın Tür­ki­ye’ye ge­ti­ril­me­si­nin önü açıl­mış ol­du.

Tavsiye Et
Başbakan Erdoğan Davos’a damgasını vurdu
Her sene 28 Ocak-1 Şubat tarihleri arasında İsviçre’nin Davos kasabasında gerçekleştirilen Dünya Ekonomik Forumu önemli gelişmelere sahne oldu. 96 ülkeden aralarında devlet adamları, uluslararası iş ve finans çevrelerinin üst düzey yöneticileri, akademisyenler, medya ve STK mensuplarının da bulunduğu yaklaşık 2.500 kişinin katıldığı forumun bu yılki teması, “küresel kriz sonrası dünyayı biçimlendirmek” olarak belirlendi. Küresel mali krizin çeşitli yönlerinin ve çözüm yollarının ele alınacağı toplantılar çerçevesinde oturumların düzenlendiği forum, dünya liderleri arasında ikili görüşmelere de ev sahipliği yaptı.
Ancak “küresel mali kriz” eksenli toplanan Davos’a damgasını vuran asıl konu, 29 Aralık’ta “Gazze Ortadoğu İçin Model” oturumunda Başbakan Tayyip Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres arasında yaşanan gerginlik ve moderatör David Ignatius tarafından konuşması engellenen Erdoğan’ın toplantıyı terk etmesi oldu. Gazze’deki katliam sırasında buna seyirci kalmayarak İsrail’i sert bir dille eleştiren Erdoğan’ın, Peres’in kışkırtıcı ve gerçeklikten uzak sözleri karşısında verdiği cevaplar, gerek Türkiye gerekse dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Bu çıkışıyla İsrail ve İsrail-severler dışında büyük takdir toplayan Erdoğan’ı, Peres daha sonra telefonla arayarak özür diledi.

Tavsiye Et
İsrail Gazze’de dehşet saçtı
İsrail, Hamas’ın kontrolündeki Gazze’ye 27 Aralık Cumartesi günü öğle saatlerinde hava ve denizden kanlı bir operasyon başlattı. İç, bölgesel ve uluslararası faktörlerin tetiklediği operasyonun daha ilk saatlerinde 200’ü aşkın Filistinli hayatını kaybetti. 22 gün süren saldırılarda İsrail’in hedefinde Hamas’ın stratejik noktaları, BM’ye ait binalar ve Gazze’yi Mısır’a yeraltından bağlayan tünellerin yanı sıra sivil yerleşim birimleri de vardı. Saldırılarda Hamas’ın üst düzey liderlerinden Nizar Rayyan, 1 Ocak’ta evinde öldürüldü. 3 Ocak günü İsrail tank ve askerlerinin Gazze’ye girmesiyle operasyon genişledi. Kara operasyonunda Gazze iki farklı bölgeye ayrılarak abluka altına alındı. 8 ve 14 Ocak’ta Hamas’a destek amacıyla Lübnan’dan İsrail’in kuzeyine düzenlenen ve iki İsraillinin yaralandığı roket saldırılarında korkulan olmadı; Hizbullah’ın üstlenmediği bu saldırılar sonucu yeni bir cephe açılmadı. 1.300’ü aşkın Filistinlinin canına mal olan ve Gazze’ye ağır maddi kayıplar verdiren savaş, İsrail’in 17 Ocak, Hamas’ın da 18 Ocak’ta ateşkesi kabul etmesiyle sona erdi. Fakat ateşkesin ardından çatışmalar 27 Ocak’ta yeniden başladı. İsrailli bir askerin öldürülmesi ve üçünün yaralanması üzerine Gazze’nin güneyinde Han Yunus yakınlarında çatışmaların devam ettiği bildiriliyor.

Tavsiye Et