Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı kurumu neyi temsil ediyor? Cumhurbaşkanlığı seçimleri neden krize dönüşüyor?
Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı, ülkemizin rejimini ve dünya üzerindeki konumunu temsil etmektedir. Eğer bu iki konuda herhangi bir değişiklik söz konusu değilse ve seçilen kişi statükoyu ana hatlarıyla sürdürecekse, seçim büyük bir çatışmaya neden olmaz. Türkiye’nin rejimi ve dünya üzerindeki konumu Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra belirlenmiş, İkinci Dünya Savaşı sonrasında bu konularda herhangi bir değişim öngörülmemiştir. 1960 Darbesi’nden sonra yaşanan gerilim ise rejimden çok, siyasi iktidarın kimin elinde olacağıyla ilgilidir. Bu açıdan bakıldığında, gerilime neden olan günümüzdeki mücadelenin iktidar üzerinde mi yoksa ülkemizin konumu ve rejimi üzerinde mi yapıldığını irdelemek gerekir.
Dünyadaki eski dengelerin geçersiz hale geldiği ve yenisinin henüz kurulmadığı göz önüne alınırsa bugünkü cumhurbaşkanlığı seçiminin özel bir önem taşıdığı anlaşılır. Yeni Cumhurbaşkanı’nın kimliği ülkemizin dünyadaki yeri hakkında ilk ipuçlarını verecektir. Bu açıdan seçilecek kişinin ideolojik eğilimlerinden çok, onu destekleyen gücün niteliği, hangi müstakbel güç odağına yakın olduğu önem kazanır. Bu açıdan, eskilerinden farklı olarak, bu seçimde taraflar herhangi bir uzlaşmaya yanaşmayacak ve kıyasıya bir mücadele olacaktır. Eğer böyle bir gerginlik yaşanmazsa bu, taraflardan birinin kesin üstünlüğü olarak yorumlanmalıdır.
Önümüzdeki seçimde Cumhurbaşkanı olarak Tayyip Erdoğan ya da AK Partili bir başka ismin seçilmesi ne gibi farklı sonuçlar doğurur?
Cumhurbaşkanlığı için Sn. Erdoğan’ın ya da başka bir AKP’linin seçilmesini tartışmanın yüzeysel bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum. AKP’nin, seçimi kazanmasına ve iktidarda olmasına rağmen dünyadaki bu büyük değişimde ülkemizin yerini belirleme gücüne sahip olduğu söylenemez. Bu belirleme dünya ölçeğinde olacaktır ve böyle olmasının anormal bir yanı yoktur. Dünya üzerindeki dengeler tüm güçlerin katılımıyla belirlenir ve ondan sonra belirlenen statüko içinde herkes kendi yolunda gider. Ancak şu anda belirlenmiş bir statüko yoktur. AKP küreselci politikalar izlemektedir ama dünya ölçeğinde bu politikanın genel kabul gördüğü ve gelecekte küreselci güçlerin egemen olacağı söylenemez. En azından onların ciddi rakipleri vardır ve giderek ağırlıklarının arttığı görülmektedir. Yeni Cumhurbaşkanımız eğer gelecekte egemen olacak görüşü temsil ederse yapılacak seçim istikrar getirir; aksi halde çatışma, seçime rağmen devam eder.
Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığına taraftar ya da karşı olanlar kimler? Neden taraftar ya da karşılar?
Bu açıdan bakılırsa tarafları ülke içindeki siyasal eğilimler olarak görmek doğru olmaz. Yeni Cumhurbaşkanı’nı statükonun devamı değil, yerimizin ne olacağının bir işareti olarak algılamak gerekir. Yani seçilecek kişinin sağcı ya da solcu, eşi türbanlı ya da laik olmasından daha önemlisi, onun dünya üzerinde çatışan taraflardan hangisini temsil ettiği olacaktır. Sorun buradan kaynaklanmaktadır. Partiler olayı ideolojik olarak görmekte ya da kendilerine ne ölçüde yarar sağlayacağını düşünmekteler. Bazıları “Kimse önüne gelen bu fırsatı kaçırmaz” diyerek olayı kişisel boyuta indirgemektedir. Bu düşünceler yerleşik dengeler içinde anlamlı olabilir ama yeni dengeler kurulurken ciddi sorunlar yaratır. Ayrıca Türkiye’de tavrımızı belirleyecek simge bir isim bulunması da son derece zordur. Bu tip durumlarda seçilecek kişiden çok, onu destekleyenler önem kazanır ve böylece biz tavrımızı belirlemiş olmayız, ne olacağımıza onlar karar vermiş olur.
Önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimi için belirlenen isim konusunda bir öngörünüz var mı? Sizin cumhurbaşkanı adayınız kim?
Cumhurbaşkanı adayı olarak bir kişiyi işaret etmem zor, ama niteliklerini tanımlayabilirim. Dünyada küreselci eğilimin galip geleceğini düşünmediğim için bu eğilimi yansıtan bir kişinin seçilmesi yanlış olur. Türkiye’yi bölgesel bir güç olarak gören ve ABD ile Rusya arasında kurulacağını düşündüğüm yeni denge modeline uygun bir dünya görüşü olan bir kişinin seçilmesi bu konudaki tüm sorunları çözer ve gerginlik biter.
Paylaş
Tavsiye Et