Kullanıcı Adı: Şifre    
   
   veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (December 2008) > Panorama
Panorama
ABD’nin 44. başkanı Obama
4 Kasım’da yapılan Amerikan başkanlık seçimlerinde Barack Obama oyların %52,5’ini alarak ABD’nin ilk siyahî başkanı oldu. Rakibi John McCa­in ise %46,2 oy oranında kaldı. Obama’nın seçilmesinin, Kasım 1960’ta Katolik John F. Kennedy’nin başkan seçilmesinden sonra ABD’nin yaşadığı en kapsamlı dönüşüm olduğu belirtiliyor. 20 Ocak’ta görevi George W. Bush’tan devralacak olan Obama’nın seçilmesi uluslararası toplum tarafından olumlu karşılandı. Obama yaptığı açıklamalarda, saldırgan, ideolojik ve başına buyruk bir dış politika yürüten Bush yönetiminden farklı olarak, pragmatist bir dış politika yürüteceği ve sorunların çözümünde çok taraflılığı, uluslararası hukuku, işbirliğini ve barışı önceleyeceği izlenimi veriyor. Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, yeni ABD yönetiminin Moskova ile işbirliğine önem vereceğini umduğunu belirtirken; AB Komisyonu Başkanı Jose M. Barroso, Bush döneminde zarar gören transatlantik ittifakının yeniden canlanacağı ve ABD ile AB arasında yeni bir döneme girileceğini umduklarını söyledi. Arap Birliği Başkanı Amr Musa da yeni yönetimin Ortadoğu’ya yönelik daha farklı bir yaklaşım içerisine gireceğini umduklarını belirtti.

Tavsiye Et
AB Türkiye İlerleme Raporu’nu açıkladı
AB Komisyonu tarafından hazırlanan 11. İlerleme Raporu ve ileriye yönelik beklentiler içeren Genişleme Stratejisi belgesi 5 Kasım’da yayınlandı. Son bir yılın değerlendirildiği rapor ve belgede, Kopenhag Kriterleri bağlamında Türkiye’nin işleyen bir piyasa ekonomisi olduğu ilk defa vurgulanıyor. Öte yandan hükümete yönelik olarak, sivil anayasa konusunda arzu edilen ilerlemenin gerçekleşmediği, yolsuzlukla mücadele konusunda kapsamlı bir stratejinin belirlenmediği ve TCK’nın 301. maddesinde yapılan değişikliğin de tatmin edici olmadığı eleştirileri yapılıyor. TSK’ya ise Kıbrıs, Güneydoğu, laiklik ve siyasi partiler gibi yetkilerini aşan iç ve dış politika konularında siyasi alana müdahale ettiği eleştirileri yöneltiliyor. Raporun yayınlanmasından sonra Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “raporda yer verilen ve olumsuz olarak değerlendirilebilecek hususlar, amacı üzerinde durulması gereken ve çalışmaların odaklanması beklenen alanların tespiti olarak yorumlanmalıdır” değerlendirilmesi yapıldı. Bu arada AB-Türkiye ilişkileri açısından önemli bir gelişme yaşandı. Cem Özdemir Alman Yeşiller Partisi’nin 28. kurultayında partinin eş başkanlık görevine seçildi. Özdemir ilk konuşmasında Almanya’da dışlananların sesi olacağına vurgu yaptı.

Tavsiye Et
Hindistan bombalı saldırılarla sarsıldı
Kasım ayında Hindistan iki önemli gelişmeyle gündemimizdeydi. İlki, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 140 işadamı ve milletvekiliyle Hindistan’a hem ziyaret hem ticaret amaçlı ziyaretiydi. 21 Kasım’da başlanan ve dört gün süren ziyaret çerçevesinde Erdoğan, Hindistan Başbakanı Manmohan Singh ile bir araya geldi. Erdoğan, Yeni Delhi’de Türk-Hint İş Forumu’na katıldı; Agra ile teknoloji merkezi Bangalore şehirlerini ziyaret etti. Temaslar sırasında önemli ticaret anlaşmalarına da imza atıldı.
İkincisi ise, 26 Kasım’da Hindistan’ın finans merkezi Mumbai’ye düzenlenen bombalı saldırılardı. Silahlı kişiler, Tac Mahal ve Trident-Oberoi otelleri, bir restoran, hastaneler ve bir tren istasyonu dahil olmak üzere 10 farklı yere saldırı düzenledi. Olaylar sırasında 200 civarında kişi hayatını kaybederken, çok sayıda kişi de rehin alındı. Saldırılardan sonra İçişleri Bakanı Shivraj Patil ve Ulusal Güvenlik Danışmanı M. K. Narayanan görevlerinden istifa ettiler. Saldırılar henüz aydınlatılamazken, sağ kalan tek terörist olan Pakistanlı Azam Emir Kasav, saldırı planını 6 ay önce yaptıklarını ve hedeflerinin 5000 kişiyi öldürmek olduğunu belirtti. Kasav’ın Pakistan’da faaliyet gösteren bir örgütün üyesi ve öldürülen iki saldırganın da İngiliz pasaportlu Pakistanlılar olduğu basına yansıyan bilgiler arasında. Saldırılar üzerine Hindistan Pakistan’a yönelik sert açıklamalar yaptı. Pakistan Devlet Başkanı Asıf Ali Zerdari, militanların bölgeyi bir savaşa sürükleme gücüne sahip oldukları konusunda uyardı. Türkiye dâhil uluslararası toplum, Hindistan ile Pakistan arasında bir askerî gerilimin yaşanmaması için diplomatik girişimlerini sürdürüyor.

Tavsiye Et
Siyasi partiler “açılıyor”
Yerel seçimler yaklaşırken Kasım ayına siyasi partilerin açılımları damgasını vurdu. Süreç, 16 Kasım’da Sultangazi’de aday tanıtım ve üye katılım programına katılan CHP Genel Başkanı Deniz Baykal’ın, CHP’nin Sultangazi belediye başkan adayı olarak eşi tesettürlü Ercan Karabayır’ın ismini açıklaması ve çarşaflı kadınlara CHP rozeti takmasıyla başladı. Baykal’ın tepkilere cevaben, örtüye ilişkin tüm kıyafetlerin “siyasal simge” olarak algılanmasını doğru bulmadığını ve örtülülerin CHP’ye üye olmasının laikliği tehlikeye düşürmeyeceğini açıklamasıyla devam etti.
MHP ise, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın “Ya sev ya terk et” söylemine yakın ifadeler kullanması üzerine, MHP’ye atfedilegelen bu sloganları benimsemedikleri ve sevmeyenlerin vatanını terk etmemesi için herkesin gerekli çabayı göstermesi gerektiği mesajıyla Kürtlere seslendi. Yine Devlet Bahçeli, Alevi sorunu ve Alevi yurttaşların talepleri konusunda anlamaya ve anlaşmaya yönelik çabaları destekleyeceklerini ilan ederek de Alevi seçmenlere kapı aralamaya çalıştı.
AKP de Alevi milletvekili Reha Çamuroğlu yoluyla Alevi açılımını yeniden başlattı. Başbakanın onayını alan Çamuroğlu, kısa ve orta vadeli bir programı gerçekleştirmek için kolları sıvadı. Kısa vadede Başbakan Erdoğan’ın, 12 günlük orucun başladığı Muharrem ayında Alevilerle iftara katılarak bir kucaklaşma gerçekleştirmesi; orta vadede cemevlerinin ibadethane olarak kabulü, Diyanet’ten ayrı olarak “Alevi İslam” din hizmetlerinin kurumlaştırılması, dede ve zâkirlere kadro verilmesi planlanıyor.
Bazılarının toplumsal barış ve birlik için önemli adımlar olarak gördüğü bu açılımlar, toplumun önemli bir kesimi tarafından seçim yatırımı olarak değerlendiriliyor.

Tavsiye Et
TMSF yıpratılmak isteniyor
2004 yı­lın­da özerk bir ku­rum ola­rak ya­pı­lan­dı­rı­lan ve gö­re­vi ba­tık ban­ka­lar­dan dev­ral­dı­ğı var­lık­la­rı en yük­sek de­ğer­ler­le sat­mak ve ala­cak tah­si­li yap­mak olan TMSF, ba­zı med­ya or­gan­la­rın­ca yıp­ra­tıl­mak is­te­ni­yor. TMSF Baş­ka­nı Ah­met Er­türk’ün bir te­le­viz­yon prog­ra­mın­da sarf et­ti­ği söz­ler, “Hü­kü­met­le TMSF’nin ara­sı açıl­dı” şek­lin­de ba­sı­na yan­sı­tıl­dı. AKP Ge­nel Baş­kan Yar­dım­cı­sı Bü­lent Ge­dik­li, yap­tı­ğı açık­la­ma­da söz ko­nu­su ha­ber­ler­den “hü­kü­me­tin ra­hat­sız­lı­ğı­nı” di­le ge­tir­di. Ko­nuy­la il­gi­li açık­la­ma ya­pan Er­türk ise “TMSF’nin ya­sa­lar­la be­lir­le­nen iş­lev­le­ri­ni ye­ri­ne ge­ti­rir­ken kar­şı­laş­tı­ğı zor­luk­la­rı ifa­de et­me­ye dö­nük de­ğer­len­dir­me­le­rin, bağ­la­mın­dan ko­pa­rıl­mış ba­zı ifa­de­ler ve gö­rün­tü­ler kul­la­nı­la­rak si­ya­si öf­ke ve po­le­mik­le­re mal­ze­me ya­pıl­ma­sı”nı eleş­tir­di.
Ba­sı­na yan­sı­tı­lan son ha­ber­ler­le, ba­tık ban­ka­lar­dan dev­let adı­na 18 mil­yar do­lar tah­si­lat sağ­la­mış ve bu ge­lir­le­ri muh­te­lif ka­mu ku­rum­la­rı­na ak­tar­mış bu­lu­nan TMSF’nin yıp­ra­tıl­mak is­ten­me­si ise ka­mu­oyun­da tep­kiy­le kar­şı­lan­dı.

Tavsiye Et
“Okyanus” operasyonunda rektör de tutuklandı
Selçuk Üniversitesi (SÜ) Me­ram Tıp Fa­kül­te­si ve Kon­ya Nu­mu­ne Has­ta­ne­le­riy­le bir­lik­te Kon­ya’da ve fark­lı il­ler­de çok sa­yı­da sağ­lık ku­ru­mu­nun ye­mek, gö­rün­tü­le­me, gü­ven­lik ve te­miz­lik iha­le­le­ri­ni alan Ok­ya­nus Şir­ket­ler Gru­bu’na yö­ne­lik ope­ras­yo­nun ikin­ci dal­ga­sın­da çok sa­yı­da kişi tu­tuk­lan­dı. 17 Ka­sım’da 8 il­de eş za­man­lı dü­zen­le­nen “Ok­ya­nus” ope­ras­yo­nu kap­sa­mın­da, ara­la­rın­da üst dü­zey yö­ne­ti­ci­le­rin de bu­lun­du­ğu yak­la­şık 34 ki­şi “çı­kar amaç­lı suç ör­gü­tü kur­mak ve iha­le­ye fe­sat ka­rış­tır­mak” suç­la­rın­dan gö­zal­tı­na alın­dı. Cum­hu­ri­yet Sav­cı­lı­ğı ta­ra­fın­dan nö­bet­çi mah­ke­me­ye sevk edi­len ara­la­rın­da SÜ Rek­tö­rü Prof. Sü­ley­man Oku­dan’ın da bu­lun­du­ğu 11 ki­şi tu­tuk­lan­dı. Oku­dan’ın “ör­güt yö­ne­ti­ci­si” ol­mak suç­la­ma­sıy­la tu­tuk­lan­dı­ğı be­lir­ti­li­yor.
Bu operasyon kapsamında Ni­san 2008’de ilk dal­ga, 24 Ey­lül’de de ikin­ci ope­ras­yon ya­pıl­mış, ara­la­rın­da Nus­ret Ar­gun, Dr. Mus­ta­fa Me­te ve Arif Ay­türk’ün de bu­lun­du­ğu çok sa­yı­da ki­şi tu­tuk­lan­mış­tı.

Tavsiye Et
Alevilerin mitingi olaysız geçti
Ale­vi-Bek­ta­şi Fe­de­ras­yo­nu, 9 Ka­sım’da Sıh­hi­ye Mey­da­nı’nda “Ay­rım­cı­lı­ğa Kar­şı Eşit Yurt­taş­lık Hak­kı” mi­tin­gi dü­zen­le­di. Tür­ki­ye’nin bir­çok şeh­rin­den ge­len gös­te­ri­ci­ler “zo­run­lu din der­si kal­dı­rıl­sın”, “ce­mev­le­ri iba­det­ha­ne­dir”, “Ma­dı­mak mü­ze ola­cak” ya­zı­lı dö­viz­ler­le yü­rü­dü­ler; hü­kü­met­ten ta­lep­le­ri­ni sı­ra­la­dı­lar. Ale­vi-Bek­ta­şi Fe­de­ras­yo­nu Ge­nel Baş­ka­nı Ali Bal­kız, yap­tı­ğı ko­nuş­ma­da Ale­vi top­lu­mu­nun de­mok­ra­si ve la­ik­li­ği des­tek­le­di­ği­ni söy­le­di. Mi­tin­ge, CHP ve ÖDP’nin de ara­la­rın­da bu­lun­du­ğu si­ya­si par­ti­ler ve çe­şit­li si­vil top­lum ör­güt­le­ri de des­tek ver­di. DTP mil­let­ve­kil­le­ri Sır­rı Sa­kık, Se­ba­hat Tun­cel, Ay­sel Tuğ­luk ve Ha­sip Kap­lan da mi­tin­ge ka­tıl­dı. Da­ha ön­ce Es­ki­şe­hir, Bur­sa, Adı­ya­man, Ada­na gi­bi bir­çok il­de bir ara­ya ge­len Ale­vi der­nek­le­ri, ilk kez An­ka­ra’da miting düzenlediler.
Ale­vi­le­rin mey­dan­la­ra inip ta­lep­le­ri­ni di­le ge­tir­me­si, hü­kü­me­ti ha­re­ke­te ge­çir­di. Ale­vi­le­rin ta­lep­le­ri Dev­let Ba­ka­nı Sa­id Ya­zı­cı­oğ­lu ile AKP İs­tan­bul mil­let­ve­ki­li Re­ha Ça­mu­roğ­lu ta­ra­fın­dan ele alı­nır­ken; bu ha­re­ket ka­mu­oyun­da “AKP’nin Ale­vi açı­lı­mı” ola­rak de­ğer­len­di­ri­li­yor.

Tavsiye Et
ABD askerleri üç yıl daha Irak’ta
Irak par­la­men­to­su, ABD as­ker­le­ri­ne 31 Ara­lık 2011 ta­ri­hi­ne ka­dar kal­ma iz­ni ve­ren 30 mad­de­lik gü­ven­lik an­laş­ma­sı­nı 27 Ka­sım gü­nü onay­la­dı. An­laş­ma 17 Ka­sım’da im­za­lan­mış ve 20 Ka­sım’dan iti­ba­ren de 275 san­dal­ye­li Irak mec­li­sin­de tar­tış­ma­ya açıl­mış­tı. Bir­le­şik Irak İt­ti­fa­kı ile Kürt İt­ti­fa­kı’nın des­tek­le­di­ği an­laş­ma­ya, Şi­i İt­ti­fak’ta­ki Sadr Gru­bu ile ba­zı mu­ha­lif par­ti­ler Irak’ın onu­ru­nu ze­de­le­di­ği ge­rek­çe­siy­le iti­raz et­ti­ler. ABD’nin Irak’ta­ki as­ke­rî var­lı­ğı, 2003’te BM’nin 1511 sa­yı­lı ka­ra­rıy­la ya­sal­lık ka­zan­mış ve Irak yö­ne­ti­mi­nin ıs­ra­rıy­la sü­rek­li uza­tıl­mış­tı. Ge­nel iti­ba­rıy­la an­laş­ma, ABD güç­le­ri­nin üs­le­rin­de ve üs­ler dı­şın­da yet­ki­le­ri­ni kı­sıt­lar­ken, Irak yö­ne­ti­mi­nin ege­men­lik ala­nı­nı ge­niş­le­ti­yor.
ABD ile Irak ara­sın­da im­za­la­nan bu an­laş­ma İran’da tep­kiy­le kar­şı­lan­dı. Es­ki Cum­hur­baş­ka­nı Ha­şi­mi Raf­san­ca­ni an­laş­ma­yı “Irak­lı­la­rı kö­le­leş­tir­me amaç­lı Ame­ri­kan gi­ri­şi­mi” ola­rak ni­te­ler­ken, Bağ­dat bir sü­re­dir ön­ce­den im­za­la­nan an­laş­ma­la­rı ge­niş­le­te­rek ve­ya Irak-ABD an­laş­ma­sı­na kar­şı den­ge ya­ra­ta­cak ye­ni bir an­laş­ma im­za­la­ya­rak İran’ın en­di­şe­le­ri­ni gidermeye ça­lı­şı­yor.

Tavsiye Et
Somalili korsanlar boş durmuyor
Ha­len iki Türk ge­mi­si­ni de el­le­rin­de bu­lun­du­ran So­ma­li­li kor­san­la­rın, So­ma­li açık­la­rı ve Aden Kör­fe­zi’nde­ki ka­çır­ma ey­lem­le­ri hız kes­mi­yor. Geç­ti­ği­miz ay 10’a ya­kın ge­mi­yi ka­çı­ran kor­san­la­rın en faz­la ses ge­ti­ren ey­le­mi, 100 mil­yon do­lar­lık ham pet­rol ta­şı­yan ve 25 ki­şi­lik mü­ret­te­ba­tı bu­lu­nan Si­ri­us Star ad­lı Suu­di tan­ke­ri­ni 15 Ka­sım’da ele ge­çir­me­le­ri ol­du. De­niz­ci­lik ta­ri­hin­de­ki en bü­yük ge­mi ka­çır­ma ey­le­mi­ni ger­çek­leş­ti­ren So­ma­li­li kor­san­la­rın, el­le­rin­de­ki dev Suu­di tan­ke­ri için 15 mil­yon do­lar fid­ye is­te­di­ği bil­di­ril­di. Kor­san­la­rın ön pla­na çı­kan di­ğer bir ey­le­mi ise ilk de­fa bir sa­vaş ge­mi­si­ne sal­dır­ma­la­rı ol­du. Hin­dis­tan De­niz Kuv­vet­le­ri Ko­mu­tan­lı­ğı’ndan ya­pı­lan açık­la­ma­ya gö­re, Hin­dis­tan’a ait INS Ta­bar isim­li sa­vaş ge­mi­si Um­man’nın Sa­la­lah böl­ge­si açık­la­rın­da şüp­he­li gör­dü­ğü bir ge­mi­ye “dur” ih­ta­rı yap­tı. Kor­san­la­ra ait ol­du­ğu tes­pit edi­len ge­mi­den “dur” ih­ta­rı­na ateş­le kar­şı­lık ve­ril­di. Ça­tış­ma so­nu­cun­da kor­san­la­rın “ana ge­mi­le­ri”nden bi­ri­si ol­du­ğu bil­di­ri­len ge­mi ağır ha­sar ala­rak bat­tı.   

Tavsiye Et
Ateşkes “yara aldı”
Fi­lis­tin ile İs­ra­il ara­sın­da 19 Ha­zi­ran’da ya­pı­lan ateş­kes, 4 Ka­sım’da baş­la­yan ça­tış­ma­lar so­nu­cu teh­li­ke­ye gir­di. İs­ra­il as­ker­le­ri­nin sı­nır­da Fi­lis­tin­li mi­li­tan­lar­ca ka­zı­lan bir tü­ne­li yok et­me gi­ri­şi­mi sı­ra­sın­da çı­kan ça­tış­ma­da 7 Ha­mas­lı ha­ya­tı­nı kay­bet­ti. Kar­şı­lık­lı ça­tış­ma­lar ne­de­niy­le Ka­sım ayı bo­yun­ca ateş­kes de­fa­lar­ca ih­lal edil­di. Ateş­ke­se rağ­men İs­ra­il, bir ta­raf­tan Fi­lis­tin­li­le­re yö­ne­lik sal­dı­rı­la­rı­nı sür­dü­rür­ken, di­ğer ta­raf­tan ulus­la­ra­ra­sı ka­mu­oyu­nun tep­ki­si­ni çek­me­mek için çe­şit­li gi­ri­şim­ler­de bu­lu­nu­yor. İs­ra­il Baş­ba­ka­nı Ehud Ol­mert ile Fi­lis­tin Dev­let Baş­ka­nı Mah­mud Ab­bas, 17 Ka­sım’da bir ara­ya gel­di. Son ola­rak İs­ra­il yö­ne­ti­mi, Fi­lis­tin Lideri Mah­mud Ab­bas’a bir iyi ni­yet jes­ti ola­rak 250 Fi­lis­tin­li tu­tuk­lu­yu ser­best bı­rak­ma ka­ra­rı al­dı. İs­ra­il ha­pis­ha­ne­le­rin­de ha­len 11 bin ci­va­rın­da Fi­lis­tin­li tu­tuk­lu bu­lu­nu­yor.
Öte yan­dan 8 Ka­sım’da BM Ge­nel Sek­re­te­ri Ban Ki-Mun, Fi­lis­tin hak­kın­da ha­zır­la­nan ve BM Ge­nel Ku­ru­lu’na gön­der­di­ği iki ra­por­da, İs­ra­il’in, iş­gal al­tın­da­ki top­rak­lar­da de­vam et­tir­di­ği yer­le­şim ye­ri pro­je­le­riy­le ve di­ğer ba­zı araç­lar­la Fi­lis­tin­li­le­rin hak­la­rı­na te­ca­vüz et­ti­ği­ni kay­det­ti.

Tavsiye Et