Panorama
Cumhurbaşkanlığı seçimi gündemi germeye devam ediyor
Anayasa Mahkemesi’nin CHP’nin başvurusunu kabul ederek cumhurbaşkanlığı seçiminde Meclis’te 367 milletvekilinin bulunması gerektiğine dair verdiği kararın ardından, AKP erken seçim kararı aldı. Ancak AKP seçimlerden önce anayasa değişikliği yapılması talebini gündeme getirdi. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, 5+5’lik dönemler için iki kez seçilebilmesi, genel seçimlerin dört yılda bir yapılması ve milletvekili seçilme yaşının 25’e indirilmesi gibi önemli değişiklikler içeren paket, ANAP’ın desteğiyle kabul edildi. CHP bu değişikliklere muhalif olsa da seçime gitmekten kaçan bir parti görünümü vermemek adına muhalefetini çok yüksek sesle dile getirmedi. Cumhurbaşkanına gönderilen bu paket, beklenildiği üzere ve Baykal’ın da savunduğu gibi Cumhurbaşkanı Sezer tarafından 15 günlük sürenin dolmasına iki gün kala veto edildi.Diğer taraftan seçim takvimi işlerken, sağda ve solda seçim ittifakları hız kazandı. Sağda ANAP ve Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti adı altında seçime gitme kararı aldı. Solda ise CHP ve DSP, özellikle DSP teşkilatlarında yaşanan güçlüklere rağmen seçim ittifakı kararına vardı. Başbakan Erdoğan ise ittifakları “kırk çürük yumurta” benzetmesiyle eleştirdi.
Atatürkçü Düşünce Derneği tarafından Ankara Tandoğan ve İstanbul Çağlayan’da düzenlenen geniş katılımlı mitinglerin üçüncü ayağı ise İzmir Gündoğdu Meydanı’nda gerçekleştirildi. Mitinglerde hükümete yönelik eleştirilerin yanında AB ve ABD karşıtı söylemler ve sol partilerin birleşmesi için yapılan çağrılar dikkat çekiciydi. Özellikle İzmir’de yapılan mitingde büyük kalabalıklar DSP ile CHP’nin birleşmesini istedi. Fakat İzmir mitingi sırasında henüz anlaşmaya varamamış olan DSP ve CHP liderleri birlikte görüntü vermekten kaçındılar. İki lider anlaşmaya vardıktan sonra ancak Samsun’daki son mitingde bir araya geldiler. 20 Mayıs tarihinde yapılan mitingde Atatürk’ün Samsun’a çıkışı canlandırılarak milli mücadele ruhunu temsil etmek hedefleniyordu.
Ülke bu tür karmaşık ve kaotik bir süreçten geçerken, gözler bir anda Ankara’ya, YÖK merkezine çevrildi. Hükümete cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde sert eleştiriler getiren YÖK Başkanı Erdoğan Teziç’e yönelik saldırı girişimi gündeme bomba gibi düştü. YÖK merkezindeki güvenlik görevlilerini tehdit ederek Başkanlık katına çıkmak isteyen saldırgan, bu çabasında başarısız olarak kaçtı. Güvenlik kameralarının görüntüleriyle saldırgan oldukça kısa sürede ele geçirildi. Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesi gündeme gelen bu tür gelişmeler, provakatif eylemler olarak değerlendirildi.
Tavsiye Et
Fransa’nın yeni cumhurbaşkanı Sarkozy oldu
Bir süredir başta Avrupa olmak üzere tüm dünya gündemini meşgul eden Fransa’daki cumhurbaşkanlığı seçimleri nihayet sonuçlandı. Türkiye karşıtlığı ile bilinen iktidardaki Halk Hareketi Birliği lideri Nicolas Sarkozy, Fransa cumhurbaşkanı seçildi. 22 Nisan’da yapılan ilk tur oylama sonucunda Sarkozy %30, Sosyalist Segolene Royal ise %25,2 oranında oy almış ve seçimler ikinci tura kalmıştı. 6 Mayıs’ta yapılan ve Fransa halkının katılım rekoru kırdığı ikinci tur seçim sonuçlarına göre Sarkozy %53, Royal %47 oranında oy aldı. Böylece Fransa’da sadece halk değil, ülke yönetimi de Türkiye’nin AB üyeliğine muhalif oldu. Zira “Türkiye’nin yeri Avrupa değil” diyen Sarkozy, tüm şartları yerine getirse bile Türkiye’nin AB üyeliğine karşı çıkıyor. Yine sözde Ermeni soykırımını inkar edenlerin cezalandırılmasını öngören kanun teklifine de destek veriyor.
Cumhurbaşkanlığı koltuğunu 16 Mayıs’ta Chirac’tan devralan Sarkozy’nin, Türkiye’nin AB üyeliği sürecine ne yönde etki edeceğini, önümüzdeki dönem gösterecek.
Tavsiye Et
Başer’in görevine son verildi
12 Mart tarihinde Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt’ın yaptığı basın toplantısının önemli başlıklardan birisi de Kuzey Irak’a yapılacak olan askerî müdahaleydi. Toplantıda Büyükanıt, müdahalenin gerekliliğini açık bir dille ifade etmişti. Büyükanıt’ın açıklamasında siyasi iradenin desteğine de atıf vardı ve müdahale için Meclis kararının gerekliliğine işaret ediliyordu. Müdahale fikri hâlâ gündemden düşmüş değil. Mayıs ayı içerisinde güney sınırından sıcak haberler gelmeye başladı. Sınıra çok sayıda askerî sevkıyat yapıldığı haberi basına yansıdı. Yurtiçinde PKK’ya yönelik operasyonlar devam ederken, Kuzey Irak’a müdahalenin de her an gerçekleştirilebileceğine dair bir hava estiriliyor. Hükümetle ordu arasında bu konuyla ilgili nasıl bir münasebet olduğu tam olarak bilinmemekle birlikte son yaşanan Edip Başer olayı konuyla ilgili kuşkuları artırdı. Terörle Mücadele Koordinatörü Başer, yaptığı açıklamada istifa edeceği sinyallerini vermesinin ve 2 Mayıs’taki Alman Die Welt gazetesine verdiği AKP’yi eleştiren demecinin ardından jet hızıyla görevinden alındı.
Türkiye iç sorunlarla uğraşmaya devam ederken, Rusya, Türkmenistan ve Kazakistan, Hazar Denizi’nin çevresine yeni bir doğalgaz boru hattı döşenmesi konusunda anlaştı. Türkiye’nin yıllardır peşinde koştuğu enerji koridoru olma hayallerine büyük bir darbe inmesi manasına gelen bu anlaşma ABD, Avrupa ve Çin için de hayal kırıklığına neden oldu. Ağırlığını dünya siyasetinde de hissettirmeye başlayan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, arka bahçesindeki en büyük başarısına imza atmış durumda. Altı günlük ziyaret sonunda üç ülkenin boru hattı üzerinde anlaştığı 12 Mayıs’ta bildirildi. Yayımlanan ortak deklarasyonda, yeni boru hattının inşasına ilişkin anlaşmanın Eylül’e kadar imzalanacağı ve doğalgaz ihracatını geliştirmek için Özbekistan ile de çalışılacağı bildirildi. İnşasına gelecek yıl başlanması planlanan boru hattının, Türkmenistan’danbaşlayıp Hazar Denizi kıyısınca uzanarak Kazakistan’a oradan da Rusya-Kazakistan sınırında yer alan Alexandrov Gai bölgesinde Orta Asya’dan gelen ana doğalgaz boru hattına bağlanması öngörülüyor.
Yeni üniversiteler, yeni YÖK yönetmeliği
TBMM Genel Kurulu’nda, 17 ilde üniversite kurulmasını öngören kanun tasarısı hükümet ve muhalefet arasındaki sert tartışmalara rağmen kabul edilerek yasalaştı. Kanuna göre, Karaman, Ağrı, Sinop, Siirt, Nevşehir, Karabük, Kilis, Çankırı, Artvin, Bilecik, Bitlis, Kırklareli, Osmaniye, Bingöl, Muş, Mardin ve Batman’da üniversite kurulmasına karar verildi. Diğer taraftan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in, 18 Mayıs’ta onaylayarak Başbakanlığa gönderdiği, İstanbul’da 4, İzmir’de 1 yeni vakıf üniversitesi kurulmasına ilişkin yasa yürürlüğe girdi. Yürürlüğe giren yasayla İstanbul’da Özyeğin Üniversitesi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Acıbadem Üniversitesi, İstanbul Arel Üniversitesi ile İzmir’de, “İzmir Üniversitesi” adıyla yeni vakıf üniversiteleri ve İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi’nde de bir tıp fakültesi kurulacak. Üniversiteleri ilgilendiren bir diğer gelişme de YÖK’ün yurt dışında eğitim görenlere yönelik açıkladığı yeni kararıydı. Bu karara göre Anayasa’nın temel ilkelerine aykırı dersler veren üniversitelerin denklikleri iptal edilecek.
Tavsiye Et
Erken seçim kararıyla seçim atmosferinin tüm ülkeye yayıldığı bir dönemde Ankara’da meydana gelen menfur saldırı tüm Türkiye’yi yasa boğdu. 22 Mayıs’ta Ulus’taki Anafartalar Çarşısı önünde meydana gelen patlamada 6 kişi öldü, 100’den fazla kişi yaralandı. Olay sonrası Başbakan Erdoğan ve Genelkurmay Başkanı Büyükanıt ile kuvvet komutanları olay yerinde incelemelerde bulundu. Yapılan incelemelerde patlamanın bir intihar saldırısı olduğu ve saldırının Sivas’ın Zara ilçesi nüfusuna kayıtlı 1979 doğumlu Güven Akkuş tarafında gerçekleştirildiği açıklandı. Akkuş’un geçmişte Türkiye İhtilalci Komünistler Birliği adlı bir örgüte üye olduğu, 1 Mayıs 1996’da yasadışı sol örgüt pankartıyla yakalandığı ve konulduğu cezaevinde PKK’ya katıldığı açıklandı. Yine olayın “kullanılan malzeme ve metot açısından” PKK eylemi izlenimi verdiği belirtildi.
Ankara’nın göbeğindeki bu saldırıyla birlikte PKK’ya karşı sınırötesi operasyon tartışmaları yeniden ülke gündemine oturdu. Konuyla ilgili görüşmeler devam ederken; TSK’nın askerî bir müdahale isteğine karşılık, hükümet bu konuda daha temkinli davranmayı yeğliyor.
Tavsiye Et
Bulgaristan’dan AP’ye 5 Türk milletvekili
2007 yılı başında AB’ye tam üye olan Bulgaristan halkı, Avrupa Parlamentosu (AP)’nda ülkesini temsil edecek 18 milletvekilini belirlemek üzere 20 Mayıs’ta sandık başına gitti. Katılımın %30 gibi çok düşük oranlarda kaldığı seçim sonuçlarına göre AP’ye GERB, BSP ve HÖH’ün 5’er, ATAKA’nın 2 ve NDSV’nin de 1’er milletvekili göndereceği açıklandı. Bu seçimlerde sosyalistler kan kaybederken, Avrupa yanlılarıyla Türk azınlığın sesi HÖH kazançlı çıktı. Üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu HÖH, birinciliği kıl payı kaçırırken; seçimde en fazla oy alan partiler arasında yer aldı. Ülke nüfusunun %10’unu oluşturan Türklerin, seçimlere yoğun ilgi gösterdiği görülüyor. Yine mafya cinayetlerinin hâlâ gündelik hayatın bir parçası olduğu Bulgaristan’da yolsuzluk skandalları gölgesinde yapılan seçimlerde halkın oylarını, yeni kurulan Avrupa yanlısı bir parti olan GERB ile Türk azınlığın partisi HÖH yönünde kullanmayı tercih ettiği gözlemleniyor.
Lübnan’ın kuzeyindeki Nahr el-Barid kampı ve Filistin’in güneyindeki Gazze Şeridi’ndeki çatışmalar Ortadoğu kazanının kaynamaya başladığının bir göstergesi. Lübnan’da hükümet askerleri, ülkenin kuzeyindeki Trablus kenti yakınlarındaki Nahr el-Bared Filistin mülteci kampına sivil barışa zarar verdikleri gerekçesiyle saldırılar düzenliyor. 2006 Kasım’ında kurulan bu örgüt, el-Kaide terör örgütüne bağlı olmakla suçlanıyor. 21 Mayıs’ta başlayan çatışmalarda bugüne değin 100’e yakın kişi hayatını kaybetti. Örgütü çökertmekte kararlı görünen Lübnan hükümeti, operasyonlarını sürdüreceğini belirtti. Hatta Lübnan hükümeti bu konuda, ABD’den 280 milyon dolarlık askerî yardım talep etti. İki ABD uçağı da Lübnan ordusuna destek amacıyla Beyrut’a indi. Filistinlilerle geçmişte yapılan anlaşmalar uyarınca ordunun Lübnan’daki Filistin mülteci kamplarına girmesine izin verilmiyor. Ülkedeki çatışmalarda iki ateş arasında kalan siviller ise, mülteci kampından kaçmaya çalışıyor.Öte yandan Filistin toprakları, bir yandan iç çatışmalara diğer yandan da İsrail’in saldırılarına sahne oluyor. Seçimle iş başına gelen Hamas ile el-Fetih taraftarları arasında yaşanan iktidar mücadelesinde kardeşkanı dökülmeye devam ediyor. Hamas’ın ateşkes çağrılarına kulak veren Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın el-Fetih yanlılarına ve güvenlik güçlerine derhal ateşkes talimatı vermesine karşın ateşkes uygulanamıyor.
İç çatışmaların devam ettiği Filistin’de, halk bir yandan da çok sayıda Filistinlinin hayatını kaybettiği İsrail askerlerinin düzenlediği saldırılara maruz kalıyor. Altı ay gibi bir süre sonra yeniden Gazze Şeridi’ne tanklarla giren İsrail, İçişleri Bakanlığı’na bağlı güvenlik güçlerinin karargahlarıyla Hamas’ın eğitim kamplarına yönelik hava saldırılarını da sürdürüyor.
Tavsiye Et
Uluslararası arenada Türkiye’nin arabuluculuğu
Nisan-Mayıs aylarında Türkiye, hem bölgesel hem de uluslararası platformda önemli arabuluculuk görevleri üstlendi. İran’ın tartışmalı nükleer programının yarattığı gerginlik sürerken, BM Güvenlik Konseyi’nin Mart 2007’de aldığı yaptırım kararı sonrası, AB ve İran yetkilileri 25 Nisan’da Ankara’da bir araya geldi. İran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Laricani ile AB Ortak Dış Politika ile Güvenlik Yüksek Temsilcisi Javier Solana, İran’ın nükleer programına ilişkin görüşmelerde bulundular. İran ile Batı dünyası arasındaki söz konusu gerilimi azaltma çabalarından biri olan bu görüşmelerin olumlu geçmesi ise gelecek için umut verici olarak değerlendirildi.Öte yandan birbirlerini Taliban ve el-Kaide’yle yeterince mücadele etmemekle suçlayan iki ülke Pakistan ve Afganistan liderleri, Türkiye’nin girişimiyle Ankara’da bir araya geldi. Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref ile Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai’nin 29-30 Nisan’da yaptıkları görüşmeler olumlu geçti ve bu girişim Ankara bildirisi ile sona erdi. Bildiriye göre, iki ülke arasında başta terör konusu olmak üzere daha yakın işbirliği yapma kararı alındı.
Son olarak komşu ülkeler nezdinde Türkiye’nin inisiyatifiyle başlatılan Irak toplantılarının sonuncusu, 3 Mayıs’ta Mısır’ın Şarm eş-Şeyh kentinde yapıldı. 50 kadar ülkenin üst düzey temsilcilerinin katıldığı ve Irak’ın içinde bulunduğu şiddet döngüsünden çıkarılması ve ekonomisinin iyileştirilmesinin yollarının ele alındığı iki günlük Irak toplantısı sonrası yayımlanan sonuç bildirisinde, ülkedeki tüm terörist eylemler kınandı; Irak’ın toprak bütünlüğü vurgulandı. Bir sonraki toplantının ise Türkiye’de yapılmasına oy birliğiyle karar verildi.
Tavsiye Et