Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (February 2008) > Dosya > Türkiye-ABD-Kuzey Irak hattında ezber bozuluyor
Dosya
Türkiye-ABD-Kuzey Irak hattında ezber bozuluyor
Tamer Korkmaz
2007’NİN son iki ayın­da ya­şa­nan sı­ra dı­şı ge­liş­me­ler, 2008’in “PKK’nın bi­ti­ril­di­ği yıl” ola­rak ta­ri­he ge­çe­ce­ği­ni gös­te­ri­yor. 5 Ka­sım’da­ki Bush-Er­do­ğan zir­ve­si ve onun he­men ön­ce­sin­de Ri­ce’ın An­ka­ra zi­ya­re­ti, Tür­ki­ye’nin ABD’ye kar­şı te­rör ko­nu­sun­da­ki tav­rı­nı son de­re­ce ka­rar­lı bir bi­çim­de or­ta­ya koy­du­ğu çok önem­li ki­lo­met­re taş­la­rıy­dı. Bu­na Gül’ün Ocak ayın­da­ki son Be­yaz Sa­ray gö­rüş­me­si­ni de ek­le­ye­bi­li­riz.
An­ka­ra, özel­lik­le Şır­nak, Ga­bar ve Dağ­lı­ca’da­ki ha­di­se­le­ri mü­tea­kip PKK te­rö­rü ko­nu­sun­da “bı­ça­ğın ke­mi­ğe çok­tan da­yan­dı­ğı bir nok­ta­da” Was­hing­ton’a kar­şı cid­di koz­la­rı­nı ma­sa­ya koy­du. Bu bü­yük koz­la­rın içe­ri­ği hak­kın­da şu­nu söy­le­ye­bi­li­riz: ABD bu­gü­ne ka­dar te­rö­re kar­şı Tür­ki­ye’ye des­tek ver­mek ba­bın­da as­la bir NA­TO müt­te­fi­ki­ne ya­kı­şır bi­çim­de dav­ran­mı­yor­du. Tam ter­si­ne özel­lik­le son dö­nem­de ABD-PKK iliş­ki­si bağ­la­mın­da çok cid­di kuş­ku­la­ra ne­den olan önem­li ge­liş­me­ler ya­şan­dı. Bu çer­çe­ve­de PKK iti­raf­çı­la­rı­nın ge­çen yaz yap­tık­la­rı iti­raf­lar, ya­ni ABD men­şe­li si­lah­la­rın PKK’da çık­ma­sı gi­bi ko­nu­lar, buz­da­ğı­nın gö­rü­nen kıs­mıy­dı… Di­ğer ta­raf­tan ABD su­bay­la­rı­nın as­ke­rî he­li­kop­ter­ler­le dü­zen­li ola­rak Kan­dil’e git­ti­ği ve te­rö­rist­ler­le top­lan­tı­lar yap­tı­ğı or­ta­ya çık­tı. Bu ko­nu­da­ki ha­ber­ler dış ba­sın­da et­raf­lı­ca yer al­dı. Söz ko­nu­su iliş­ki te­me­lin­de cid­di bil­gi­ler el­de edil­di. Bu ne de­mek­tir? Bir ne­vi Was­hing­ton’ın An­ka­ra’ya ya­ka­lan­ma­sı­dır! Was­hing­ton’ın An­ka­ra kar­şı­sın­da du­va­ra da­yan­ma­sı­na ne­den olan ge­liş­me­ler bun­lar­dır.
Was­hing­ton’ın son iki yıl­dır An­ka­ra ile iliş­ki­le­rin­de ta­ri­hî bir kı­rıl­ma ya­şa­dı­ğı­nı gör­mek zo­run­da­yız. ABD’nin Ma­yıs 2006 iti­ba­rıy­la “uzun yıl­lar­dır yö­net­ti­ği müt­te­fi­ki” Tür­ki­ye’yi kay­bet­ti­ği ve ar­tık iki ül­ke ara­sın­da “eşit iliş­ki­ler” dö­ne­mi­nin baş­la­dı­ğı ger­çe­ği­ni göz ar­dı et­ti­ği­miz tak­dir­de bu­gün hem Tür­ki­ye’de hem de Ku­zey Irak’ta ce­re­yan eden olay­la­rı al­gı­la­ma­mız müm­kün ol­ma­ya­cak­tır.
PKK te­rö­rü­nün son­lan­dı­rıl­ma­sı aşa­ma­sı­na ge­lin­me­si­ni “ABD’nin ge­ri adım at­mak zo­run­da kal­dı­ğı bir sü­reç ola­rak” da gör­mek ge­re­ki­yor. PKK’nın bi­ti­ril­me­si bağ­la­mın­da ne­ler olu­yor di­ye so­ru­la­cak olur­sa el­bet­te sa­de­ce sı­nır öte­si “nok­ta” ope­ras­yon­la­rı kast edi­yor de­ği­lim. PKK ele­baş­la­rı­nın ya­ka­lan­dı­ğı­na da­ir ha­ber­ler, 21 Ka­sım ge­ce­sin­den baş­la­ya­rak An­ka­ra ku­lis­le­rin­de bir­kaç gün bo­yun­ca tar­tı­şıl­mış­tı. Bu ha­ber­le­rin doğ­ru ol­du­ğu­nu vur­gu­la­mak is­te­rim. Bu gü­zel ha­ber­le­rin şu ana ka­dar açık­lan­ma­mış ol­ma­sı, ger­çek­leş­me­di­ği an­la­mı­na gel­mez. PKK’ya vu­ru­lan ta­ri­hî dar­be­nin önem­li bir par­ça­sı ola­rak ope­ras­yo­nun bü­tün aşa­ma­la­rı ge­çil­dik­ten son­ra açık­lan­mak üze­re bek­le­ti­li­yor di­ye dü­şü­nü­yo­rum ki bu faz­la ge­cik­me­ye­cek­tir.
Bu ara­da Kan­dil’den 1.500 ci­va­rın­da te­rö­ris­tin in­di­ril­miş ol­ma­sı­nı da ka­mu­oyu­nun bil­me­di­ği bir ha­ber ola­rak not et­mek ge­re­ki­yor. Bu te­rö­rist­le­rin için­den ey­lem­le­re ka­rı­şan­lar Tür­ki­ye’ye pey­der­pey ia­de edi­lir­ken, te­rör ey­lem­le­ri­ne hiç­bir şe­kil­de bu­laş­ma­mış olan­lar “PKK’lı vas­fı­nı kay­be­de­cek şe­kil­de” Irak Or­du­su’na kay­dı­rı­lı­yor. Ku­zey Irak’ta kal­ma­la­rı­na izin ve­ril­mi­yor, gü­ne­ye gön­de­ri­li­yor. Bun­lar el­bet­te her yö­nüy­le Tür­ki­ye’nin ta­ki­bin­de ola­cak ve piş­man­lık ya­sa­sın­dan ya­rar­lan­ma yol­la­rı açık tu­tu­la­cak. Et­kin piş­man­lık ya­sa­sı­nın Tür­ki­ye sı­nır­la­rı için­de­ki PKK’lı­la­ra yö­ne­lik ola­rak da bir iş­le­vi ola­cak ta­bi­atıy­la…
Bu ara­da Kürt so­ru­nu­na te­mel­den bir çö­züm teş­kil et­mek üze­re böl­ge­ye ba­kış açı­sı­nın tüm­den de­ğiş­me­ye baş­la­dı­ğı bir dö­ne­me gi­ri­li­yor. Bu, sta­tü­ko­nun de­ğiş­me­siy­le il­gi­li bir ge­liş­me. Dev­le­tin böl­ge hal­kıy­la ba­rış­ma­sı te­me­lin­de adım­lar atıl­ma­ya baş­la­na­cak. 24 yıl­dır üst dü­zey gö­rev ya­pan es­ki ko­mu­tan­la­rın ve şu an­da gö­rev­de­ki üst dü­zey ko­mu­tan­la­rın Gü­ney­do­ğu ko­nu­su­na dev­le­tin ba­kış açı­sıy­la il­gi­li ge­tir­di­ği öze­leş­ti­ri­le­rin bu dö­ne­me rast­la­dı­ğı­na da dik­kat çek­mek ge­re­kir. Bu an­lam­da hü­kü­met­le as­ke­rin bir­lik­te im­za ata­ca­ğı te­mel bir yak­la­şım fark­lı­lı­ğı gö­re­ce­ği­mi­zi söy­le­ye­bi­li­riz. Eko­no­mik ve sos­yal pro­je­ler ha­ya­ta ge­çi­ril­me­ye baş­la­na­cak. Ya­ni sa­de­ce PKK’nın fi­zi­kî ola­rak bi­ti­ril­me­siy­le sı­nır­lı bir sü­reç ol­ma­ya­cak bu.
Di­ğer yan­dan Ku­zey Irak’ta da ez­ber bo­za­cak ge­liş­me­le­re hep bir­lik­te ta­nık ola­ca­ğız. ABD’nin Irak’ta ağır bir ye­nil­gi ya­şı­yor ol­ma­sı ve giz­li ola­rak 2007 Mart’ın­dan iti­ba­ren ya­vaş ya­vaş çe­kil­me­ye baş­la­ma­sı, ne­ti­ce­de Was­hing­ton’ın PKK ko­nu­sun­da Tür­ki­ye’ye des­tek ver­mek zo­run­da kal­ma­sı, bun­la­rın hep­si Bar­za­ni’yi de de­rin­le­me­si­ne bir mu­ha­se­be yap­ma­ya it­ti. Bar­za­ni, Tür­ki­ye’nin böl­ge­de lo­ko­mo­tif ola­rak öne çık­tı­ğı­nı ve Ku­zey Irak’ta Tür­ki­ye­siz hiç­bir şey ya­pa­ma­ya­ca­ğı­nı gör­dü. Dik­kat edi­niz, Bar­za­ni 2007 Ka­sım’ın­da üç haf­ta bo­yun­ca or­ta­dan kay­bol­muş­tu. Ye­ni­den Ku­zey Irak’a dön­dü­ğün­de aya­ğı­nın to­zuy­la Kürt dev­le­ti kur­ma­yı dü­şün­me­dik­le­ri­ni açık­la­mış­tı. Bun­lar te­sa­dü­fen olan ha­di­se­ler de­ğil.
ABD’nin Ku­zey Irak’ta Kürt dev­le­ti kur­dur­ma pro­je­si es­ki­den be­ri bi­li­ni­yor­du; an­cak ar­tık böl­ge­de köp­rü­le­rin al­tın­dan çok su­lar ak­tı. Kürt dev­le­ti ku­rul­ma­ya­cak. Ter­si­ne Tür­ki­ye’nin Ku­zey Irak’ta yer­leş­me­ye baş­la­ya­ca­ğı bir dö­ne­me gi­ri­yo­ruz. Bun­dan kas­tım Tür­ki­ye’nin böl­ge­ye as­ke­rî ola­rak gir­me­si de­ğil; eko­no­mik, sos­yal, ida­ri ola­rak böl­ge­ye des­tek ve­rip ile­ri­ki yıl­lar­da si­ya­si bir bir­lik­te­lik oluş­tu­ra­cak şe­kil­de yer­leş­me­ye baş­la­ma­sı­dır.
63 Kürt aşi­re­ti­nin bir­kaç ay ön­ce Tür­ki­ye’ye bağ­lan­mak is­te­dik­le­ri­ni BM’ye bil­dir­miş ol­ma­la­rı bir şey­ler an­la­tı­yor ol­ma­lı! Bu ko­nu­da­ki açık­la­ma­yı Mu­sul Vi­la­yet­ler Kon­se­yi’nin BM Dai­mi Tem­sil­ci­si İs­viç­re­li hu­kuk­çu Kel­ler yap­mış­tı. Bu aşi­ret­ler Ku­zey Irak’ta­ki nü­fu­sun %70’ini oluş­tu­ru­yor. 63 aşi­re­tin için­de Bar­za­ni’nin aşi­re­ti de var. Sö­zü­nü et­ti­ğim bu ge­liş­me, önü­müz­de­ki yıl­lar­da me­se­la 6-7 yıl için­de Ku­zey Irak’ın Tür­ki­ye’nin eya­le­ti ola­bil­me­si ile il­gi­li plan­la­rın ilk işa­ret fi­şe­ği sa­yı­la­bi­lir.

Paylaş Tavsiye Et
Yazara ait diğer yazılar
Tamer Korkmaz