Kullanıcı Adı: Şifre    
   
  veya Üye olun | Şifremi unuttum
  Arama / Gelişmiş Arama  
   
Skip Navigation LinksArşiv (August 2008) > Kültür Sanat
Kültür Sanat
Tasarım kentleri
Uzun yüz­yıl­lar bo­yun­ca dün­ya­nın kül­tü­rel ge­li­şi­mi, kent­le­rin ge­liş­me­si ile pa­ra­lel ger­çek­leş­ti. Kül­tü­rel de­ği­şim­ler kent­le­rin ta­sa­rı­mı­nı, ta­sa­rım­lar da kent kül­tü­rü­nü cid­di bi­çim­de dö­nüş­tür­dü. Kent­le­rin fark­lı za­man­lar­da­ki ke­sit­le­ri­ni ele al­ma­yı ve ta­sa­rı­mın ge­li­şi­mi­ni yön­len­dir­me­ye na­sıl kat­kı­da bu­lun­duk­la­rı­nı gös­ter­me­yi he­def­le­yen Ta­sa­rım Kent­le­ri ser­gi­si, İs­tan­bul Mo­dern’de me­rak­lı­la­rı­na su­nul­du. Lon­dra Ta­sa­rım Mü­ze­si iş­bir­li­ğiy­le ger­çek­le­şen ser­gi­nin kü­ra­tör­lü­ğü­nü Lon­dra Ta­sa­rım Mü­ze­si Di­rek­tö­rü De­yan Sud­jic yü­rü­tü­yor. Dün­ya ta­sa­rım an­la­yı­şı­nı de­ğiş­ti­ren en önem­li sa­nat­çı­la­rın ya­pıt­la­rı­nı bir ara­ya ge­ti­re­rek, 19. yüz­yıl or­ta­la­rın­dan gü­nü­mü­ze ka­dar ta­sa­rım ta­ri­hi­ni yan­sı­tan ser­gi, dün­ya­nın en iyi or­ga­ni­ze ol­muş met­ro­pol­le­ri­ni İs­tan­bul’a ta­şı­yor.
Çağ­daş ta­sa­rı­mın se­rü­ve­ni­ni, ye­di ki­lit ken­te ve bu kent­le­rin ta­sa­rı­mı­n ge­li­şi­min­de­ki be­lir­le­yi­ci ko­num­la­rı­na odak­la­na­rak an­la­tan Ta­sa­rım Kent­le­ri, kro­no­lo­jik bir kent­leş­me ta­rih­çe­si ve­ri­yor. 1851 yı­lın­da­ki “Bü­yük Ser­gi” za­ma­nı­nın Lon­dra’sın­dan 1908’in Adolf Lo­os’lu Vi­ya­na’sı­na, 1928’de Des­sa­u’da ku­ru­lan Ba­uha­us’a, 1936 yı­lı­nın Le Cor­bu­si­er’li Pa­ris’ine doğ­ru iler­li­yor. 2. Dün­ya Sa­va­şı son­ra­sı dö­nem ise 1949’da Char­les ve Ray Ea­mes’ın Los An­ge­les’ına, 1957’nin Mi­la­no’su­na ve 1987’de bü­yük bir ge­liş­me gös­te­ren Tok­yo’ya ula­şı­yor. Ser­gi, so­nun­da yi­ne ba­şa dö­ne­rek çem­be­ri ta­mam­lı­yor ve bir kez da­ha, bu­gün dün­ya­nın en ön­de ge­len ta­sa­rım mer­ke­zi olan Ron Arad, Za­ha Ha­did, Ross Lo­veg­ro­ve, Jas­per Mor­ri­son gi­bi ön­cü ta­sa­rım­cı­la­rın ya­şa­dı­ğı Lon­dra’yla son­la­nı­yor.
Mi­ma­ri­den en­düs­tri­yel ürün­le­re, mo­bil­ya­dan gra­fik ta­sa­rı­mı­na, mo­da­dan oto­mo­ti­ve uza­nan çok ge­niş bir ya­pıt seç­ki­si­ni içe­ren ser­gi­de, 64 ta­sa­rım­cı­nın 109 ya­pı­tı, 7 mar­ka­nın 12 ürü­nü yer alı­yor. Char­les ve Ray Ea­mes’in san­dal­ye­le­ri gi­bi ta­sa­rım kla­sik­le­ri­ni içe­ren ser­gi­de ay­rı­ca dö­nem­le­ri­ni en çar­pı­cı bi­çim­de göz­ler önü­ne se­ren Wil­li­am Mor­ris, Owen Jo­nes, Chris­top­her Dres­ser, Adolf Lo­os, Le Cor­bu­si­er, Ei­le­en Gray, Ac­hil­le Cas­tig­lio­ni, Et­to­re Sott­sass, Gi­o Pon­ti, Ot­to Wag­ner, Jo­sef Hoff­man, Pa­ul Smith, Ron Arad, Za­ha Ha­did ve Ross Lo­veg­ro­ve gi­bi ün­lü ta­sa­rım­cı­la­rın ça­lış­ma­la­rı da yer alı­yor. Türk ta­sa­rı­mı­nın, dün­ya ta­sa­rım or­ta­mı ve çağ­daş sa­nat­la iliş­ki­si­nin güç­len­di­ril­me­si ba­kı­mın­dan çok önem­li bir adım olan ser­gi, 10 Ağus­tos’a ka­dar zi­ya­re­te açık. (Tel: 0212 334 73 00) /Hilal Turan

Tavsiye Et
Hayata baykuş bakışı
1978 yı­lın­da, sa­nat ve tek­nik açı­sın­dan yet­kin ve en­te­lek­tü­el dü­ze­yi yük­sek bi­rey­ler ye­tiş­tir­me ve bun­la­rı ulus­la­ra­ra­sı plat­for­ma ta­şı­ma ama­cıy­la ku­ru­lan Mi­mar Si­nan Gü­zel Sa­nat­lar Üni­ver­si­te­si (MSGSÜ) Gü­zel Sa­nat­lar Fa­kül­te­si Fo­toğ­raf Bö­lü­mü, 30 yıl­lık geç­mi­şin­de 300’den faz­la me­zun ve­re­rek, fo­toğ­raf eği­ti­mi ala­nın­da ku­rum­sal­laş­ma­nın da tem­sil­ci­si ol­du. Su­na ve İnan Kı­raç Vak­fı Pe­ra Mü­ze­si, 30. ku­ru­luş yı­lı­nı kut­la­yan MSGSÜ Fo­toğ­raf Bö­lü­mü’nün me­zun­la­rı­nı “Bay­ku­şun Ka­re­le­ri” ser­gi­siy­le ko­nuk edi­yor. 67 me­zu­nun Tür­ki­ye’de ve dün­ya­nın dört bir ya­nın­da çek­miş ol­duk­la­rı bel­ge­sel, por­tre, di­ji­tal dü­zen­le­me da­lın­da­ki bir­bi­rin­den il­ginç renk­li ve si­yah-be­yaz fo­toğ­raf­lar­dan oluş­tu­ru­lan “Bay­ku­şun Ka­re­le­ri” ser­gi­si, 30 Ağus­tos’a ka­dar zi­ya­re­te açık.
Te­mel­le­ri, 30. ku­ru­luş yı­lı kut­la­ma­la­rı kap­sa­mın­da, Ni­san ayın­da MSGSÜ Odi­tor­yu­mu’nda ya­pı­lan 30. yıl kut­la­ma prog­ra­mı ve Os­man Ham­di Bey Ser­gi Sa­lo­nu’nda eş za­man­lı açı­lan Var­lık ve Za­man ser­gi­siy­le atı­lan pro­je, fo­toğ­raf sek­tö­rü için­de fark­lı alan­lar­da fa­ali­yet gös­te­ren me­zun­la­rı bir ara­ya ge­ti­rip, ara­la­rın­da bir pay­la­şım sağ­la­mak ama­cıy­la oluş­tu­rul­muş. Ser­gi­ye fo­toğ­raf­la­rıy­la kat­kı­da bu­lu­nan sa­nat­çı­lar­dan ba­zı­la­rı; Ali Özal­tay, Al­per Bi­sel, Cenk Er­te­kin, Cey­da Bin­yıl­dız, Er­can As­lan, Fe­rah­naz Li­er, İs­ma­il Coş­kun, Ke­mal Gök, Ne­ca­ti Ufuk Baş­kır, Ni­hal Ka­fa­lı, Oğuz Me­riç, Öz­can Ke­leş, Özer Kan­bu­roğ­lu, Pe­lin Yıl­dı­ze­li, Si­nan Ko­ças­lan, Ufuk Duy­gun, Ya­şar Sa­ra­çoğ­lu, Mustafa Önder. Za­ma­na, me­ka­na ve ta­ri­he yön ve­ren olay­la­ra fo­toğ­ra­fik bir “bay­kuş ba­kı­şı” at­mak is­te­yen­le­re hararetle öne­ri­lir. (Tel: 0212 334 99 00) /Hilal Turan

Tavsiye Et
Para nasıl pul oldu?
Ya­pı Kre­di Ve­dat Ne­dim Tör Mü­ze­si, dün­ya­nın ilk Frig ser­gi­sin­den son­ra bu kez de kâ­ğıt pa­ra­lar üze­ri­ne kap­sam­lı bir ser­gi­ye ev sa­hip­li­ği ya­pı­yor. “İm­pa­ra­tor­luk­tan Cum­hu­ri­ye­te Kâ­ğıt Pa­ra­nın Öy­kü­sü” ad­lı ser­gi, dün­ya­da tek ör­ne­ği bu­lu­nan el yaz­ma­sı ve fa­iz­li ka­ime­ler, or­du ka­ime­le­ri, be­le­di­ye pa­ra­la­rı, çok dil­li pa­ra­lar, ki­li­se pa­ra­la­rı, Ata­türk ve İnö­nü re­sim­li pa­ra­la­rı kap­sı­yor. Ser­gi­de, kâ­ğıt pa­ra­lar ve kar­şı­lı­ğı de­ğer­ler ile za­ma­nın ulus­la­ra­ra­sı eko­no­mik olay­la­rı Prof. Dr. Ali Ak­yıl­dız ve Güç­lü Kay­ral’ın me­tin­le­ri eş­li­ğin­de su­nu­lu­yor. Ka­ğıt pa­ra­nın nes­nel var­lı­ğı­nın ya­nın­da, gün­lük ve eko­no­mik ya­şam­dan fo­toğ­raf­lar, kart­pos­tal­lar, his­se se­net­le­ri, an­tet­li şir­ket fa­tu­ra­la­rı ve ta­nı­tım kart­la­rı gi­bi ar­şiv bel­ge­le­ri de ser­gi­ye renk ka­tı­yor. Ser­gi­nin en il­ginç öy­kü­sü ise kuş­ku­suz “pa­ra­nın pul ol­ma­sı” de­yi­mi­nin or­ta­ya çı­kı­şı. Os­man­lı hü­kü­me­ti, ül­ke­de ya­şa­nan bo­zuk pa­ra sı­kın­tı­sı­nı pek çok gi­ri­şi­me kar­şın bir tür­lü çö­ze­me­yin­ce 1878 yı­lın­da dam­ga ve pos­ta pul­la­rı­nı, ar­ka­la­rı­na kar­ton ya­pış­tı­ra­rak bo­zuk pa­ra ha­li­ne ge­ti­ri­yor. Pul­la­rın te­da­vü­le çı­ka­rıl­ma­sı ise hâ­len kul­lan­dı­ğı­mız “pa­ra pul ol­du” de­yi­mi­nin kay­na­ğı olu­yor.
Ya­pı Kre­di, Os­man­lı Ban­ka­sı Mü­ze­si, Darp­ha­ne Ar­şi­vi, Meh­met Tez­ça­kın, Meh­met Ga­cı­roğ­lu, Tunç Bu­yur­gan ve Hal­dun Aka­yaz ko­lek­si­yon­la­rın­dan alı­nan ör­nek­ler­le oluş­tu­ru­lan “İm­pa­ra­tor­luk­tan Cum­hu­ri­ye­te Kâ­ğıt Pa­ra­nın Öy­kü­sü”, 168 yıl­lık sü­re­de ya­şa­nan çok sa­yı­da olay ve öy­küy­le do­lu bir ser­gi. Os­man­lı pa­ra po­li­ti­ka­la­rı ta­ri­hi­ne ışık tu­ta­cak ni­te­lik­te olan ser­gi, 31 Ağus­tos’a ka­dar ge­zi­le­bi­lir. (Tel:0212 252 47 00) /Hilal Turan

Tavsiye Et