Panorama
“Darbe Anayasası”na balans ayarı
Üçgeçici madde ile birlikte 26 maddeden oluşan anayasa değişikliği teklif taslağı 23 Mart’ta açıklandı. Teklif, mevcut 1982 Anayasası’nın 10, 20, 23, 41, 53, 69, 74, 84, 94, 125, 128, 129, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 156 ve 159. maddelerinde değişiklik ile geçici 15. maddenin yürürlükten kaldırılmasını öngörüyor. Ayrıca halkoyuna gidilmesi durumunda teklifin tümüyle oylanması öngörülüyor. Muhalefetin sıcak bakmadığı ve karşı oy kullanacağını açıkladığı taslağın içerdiği başlıca düzenlemeler şu şekilde: 1) Siyasi partilerin kapatılması süreci yeniden düzenleniyor, kapatma davası açma yetkisi, Meclis’te partilerin eşit katılımıyla oluşturulacak bir kurula devrediliyor; 2) Milletvekillerinin Meclis çalışmalarındaki oy ve sözleri, düşünce açıklamaları ile idarenin eylem ve işlemleri, TBMM tarafından başka bir karar alınmadıkça, siyasi parti kapatma davalarının konusu olmaktan çıkarılıyor; 3) Siyasi partilerin mali denetimi görevi Sayıştay’a veriliyor; 4) Danıştay ve idari yargının kararlarıyla yapılan hukukilik denetimi yerine “yerindelik denetimi” konusunda düzenleme getiriliyor; 5) Anayasa Mahkemesi’nin 11 olan üye sayısı 19’a çıkarılıyor, Mahkeme’ye üye seçim yöntemi de değiştirilerek TBMM’ye 3 üyeyi seçme yetkisi veriliyor; 6) Anayasa’nın 148. maddesinde öngörülen değişiklikle, tüm kanuni yolların tüketilmiş olması şartıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkı getiriliyor; 7) Üye sayısı 7’den 21’e çıkarılan HSYK’nın meslekten çıkarma cezalarına karşı yargı yolu açılıyor; 8) 12 Eylül darbesini yapan Milli Güvenlik Konseyi ve Danışma Meclisi üyelerine yargılanmama zırhı getiren geçici 15. maddenin yürürlükten kaldırılması öngörülüyor; 9) Askerî yargının görev alanı net bir şekilde çizilerek, Anayasa’nın 145. maddesindeki değişiklik teklifinde, askerî yargının asker kişilerin sadece askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri askerî suçlara ait davalara bakmakla görevli olduğu belirtiliyor; 10) Anayasa’nın 125. maddesinde değişiklik öngören teklife göre, Yüksek Askeri Şura’nın her türlü ihraç kararına karşı yargı yolu açılıyor; 11) Memurlara toplu sözleşme hakkı veriliyor.
Anayasa değişik teklifi 30 Mart’ta AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ tarafından TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin’e sunuldu. Bundan sonraki süreçte TBMM İçtüzüğü ve Anayasa çerçevesinde Meclis’te gerekli müzakereler yapılacak ve oylamaya geçilecek. Meclis’te Anayasa değişikliği için gerekli 367 oya ulaşılamazsa referanduma gidilecek.
Tavsiye Et
Mart ayı Ankara’nın dert ayı oldu
Mart ayına “Ermeni soykırımı” karar tasarıları damgasını vurdu. 4 Mart’ta ABD’de “Ermeni soykırımı”nın tanınmasına ilişkin tasarı, Kongre’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komitesi’nde bir oy farkla kabul edildi. Tasarının reddi için komitenide bir oy farkla kabul edildi. Tasarının reddi için komitenin 27’si Demokrat, 19’u Cumhuriyetçi toplam 46 üyesinden en az 23’ünün hayır oyu gerekiyordu. Tek oy farkıyla komiteden geçmesinin, tasarının Temsilciler Meclisi Genel Kurulu’nda şansını azalttığı söyleniyor. Öte yandan 11 Mart’ta İsveç Parlamentosu 1915’te Ermenilere ve Anadolu’da yaşayan diğer Hıristiyan azınlıklara soykırım yapıldığını öne süren bir tasarıyı kabul etti. Muhalefetteki sol partilerin desteklediği tasarı, hükümet ortağı sağ partiler ret oyu verilmesi için aralarında protokol imzalamasına rağmen, 130’a karşı 131 oyla kabul gördü.
Ankara, tasarıların kabulüne sert tepki gösterirken, Washington ve Stockholm büyükelçilerini geri çağırdı. Başbakan Tayyip Erdoğan ve Ermeni Cemaati Başkanı Bedros Şrinoğlu 26 Mart’ta bir araya geldi. Şirinoğlu görüşmenin ardından “1915’te olan olaylar, iki çok samimi arkadaşın arasına nifak sokmuştur. Bunu unutmak, ileriye bakmak lazım.” şeklinde bir açıklama yaptı.
ABD ve İsveç’teki gelişmelerin ardından bu kez Bulgaristan’da 19 Mart’ta muhafazakâr Düzen, Hukuk ve Adalet Partisi, Parlamento’ya “soykırım”ın kınanmasını öngören bir karar tasarısı sundu. Bulgaristan Parlamentosu geçen Şubat ayında benzer bir tasarıyı reddetmişti. İsrail’de de Meretz Partisi lideri Haim Oron’un girişimi üzerine Nisan ayında İsrail parlamentosu Knesset’te Ermeni soykırımı iddiaları ile ilgili hazırlanan bir karar tasarısı ele alınacak. Tasarısının kabul edilip edilmeyeceği konusunda bir netlik bulunmuyor.
Tavsiye Et
Ergenekon’un Erzincan ayağı da mahkemelik oldu
“Ergenekon” örgütünün Erzincan ayağıyla ilgili Şubat ayında başlatılan soruşturmanın iddianamesi, Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 2 Mart’ta kabul edildi. 14 sanığın yer aldığı 61 sayfalık iddianamede, 3. Ordu Komutanı Saldıray Berk birinci şüpheli olurken, Şubat ayında tutuklanan Erzincan Cumhuriyet Başsavcısı İlhan Cihaner ise ikinci şüpheli konumunda. İddianamede ayrıca, Erzincan İl Jandarma Alay Komutanı Albay Ali Tapan, Eskişehir İl Jandarma Alay Komutanı Kıdemli Albay Recep Gençoğlu ile muvazzaf subaylar ve 3 MİT mensubu, silahlı terör örgütüne üye olmakla suçlanıyorlar. Bilindiği üzere Erzincan Çatalarmut Baraj Gölü’nde 27 Ekim 2009’da yapılan bir ihbarın ardından 13 adet el bombası ile çeşitli çap ve markadaki 350 civarında merminin bulunması sonrasında soruşturma başlatılmıştı. Erzurum Özel Yetkili Cumhuriyet Savcılığı tarafından hazırlanan ve Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek davanın ilk duruşması 4 Mayıs’ta yapılacak. Ayrıca 9 Mart’ta aynı soruşturma kapsamında iki kişi daha gözaltına alındı. Bu kişilerin, gizli tanık “Munzur” ile CHP İzmir Milletvekili Ahmet Ersin’in görüşmesini sağladıkları öne sürülen Paradise Pastanesi’nin sahipleri oldukları belirtiliyor.
Öte yandan Erzincan soruşturmasının bir numaralı sanığı olmasına rağmen halen görev başında olan Orgeneral Berk ile ilgili Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un açıklamaları, Mart ayının gündemine oturdu. Başbuğ’un “Soruşturmayı yürüten makamların bunu bizimle paylaşması gerekirdi” ve “Arkasındayız” şeklindeki açıklamaları, yargıya müdahale olarak değerlendirildi ve tepkiyle karşılandı.
Tavsiye Et
Kafes İddianamesi kabul edildi
“Ergenekon” ana davasının duruşma sayısının 150’ye dayandığı Mart ayında, “AK Parti ve Gülen’i Bitirme Planı” olarak gündeme gelen “Kafes Eylem Planı”na dair İstanbul Cumhuriyet Savcıları Murat Yönder ve Ercan Şafak’ın yürüttüğü soruşturma da tamamlandı. Rahmi Koç Müzesi’ndeki denizaltında bulunan patlayıcı madde ve burada yapılması planlanan kanlı eyleme ilişkin bilgilerin yer aldığı 65 sayfalık iddianame, 19 Mart’ta İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. 3’ü tutuklu 33 sanığın yargılanacağı davanın ilk duruşmasının 15 Haziran’da yapılması kararlaştırıldı. Eski Kuzey Deniz Saha Komutanı emekli Koramiral Feyyaz Öğütçü, Tümamiral Kadir Sağdıç ve Deniz Kurmay Albay Mehmet Fatih Ilgar’ın ilk üç şüpheli olarak zikredildiği iddianamede sanıklar, “Ergenekon silahlı terör örgütü üyesi” olmakla suçlanıyor. Mahkeme, söz konusu kararı oy çokluğu ile kabul ederken, üye Hâkim Oktay Kuban iddianamenin kabulüne şerh koydu. Kuban, “Mahkeme görevsizdir” gerekçesiyle yargılanmanın askerî mahkemede yapılması gerektiğini savundu.
Tavsiye Et
Elazığ 6 şiddetinde sarsıldı
Dünyayı sarsan ve çok büyük can ve mal kaybına neden olan Haiti ile Şili depremlerinin ardından Elazığ da, merkez üssü Karakoçan ilçesi Başyurt beldesi olan 6 büyüklüğündeki bir depremle sarsıldı. 8 Mart gecesi meydana gelen depremde 51 kişi hayatını kaybederken, 70’ten fazla kişi yaralandı. Resmî rakamlara göre 10.000 kişiyi etkileyen depremde 496’sı az, 215’i orta ve 1.277’si ağır hasarlı olmak üzere toplam 1.988 ev ile 162 işyeri ve diğer yapılar hasar gördü. Deprem en çok Kovancılar ilçesine bağlı Okçular ve Yukarı Demirci köylerini etkiledi. Şiddeti az olmasına rağmen hasarın ve ölü sayısının fazlalığı, binaların kerpiçten olmasına bağlandı. Olay sonrası 4 bakan ile milletvekilleri bölgede incelemelerde bulunurken, Elazığ’ın yeniden imarı için Başbakanlık’ın TOKİ’ye talimat verdiği belirtildi.
Elazığ depremi, fay hattı üzerinde bulunan Türkiye’yi yeniden alarma geçirirken; özellikle muhtemel İstanbul depremi konusunda vatandaşlar bilgilendirilerek çalışmalara hız verildi.
Tavsiye Et
Hakkındaki “yolsuzluk” iddiaları nedeniyle soruşturma yürütülen Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Aytaç Durak, 28 Mart’ta açığa alındı. Durak, olağan meclis toplantısında, bir akaryakıt istasyonuyla ilgili imar değişikliği konusunda 260 bin dolarlık rüşvet pazarlığı yapıldığına ilişkin ses kasetini ortaya çıkarmış, bunun üzerine yakın çalışma arkadaşı ve başkan vekili Mustafa Tuncel’den “Bugüne kadar belediyede yapılmış yasadışı ne kadar imar değişikliği varsa, mimarı Durak’tır” çıkışı gelmişti. Yaşanan bu gelişmelerden sonra MHP, Tuncel’i ihraç istemiyle disiplin kuruluna sevk etti. MHP Genel BaşkanıDevlet Bahçeli’nin tüzük gereği istifalarını istediği Tuncel ve Durak, peş peşe partilerinden istifa etti. Rüşvet kasetinde adı geçtiği öne srülen üye Mehmet Esendemir de partisi CHP tarafndan disiplin kuruluna sevk edildi. 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 47. maddesine göre Başkan Durak’ın görevden uzaklaştırılma kararı iki ayda bir gözden geçirilecek, devamında yarar bulunmazsa kaldırılacak.
Tavsiye Et
AİHM’den KKTC lehine tarihî karar
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), KKTC’de Rumların mülk talepleri için kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu’nun etkin bir iç hukuk yolu olduğuna hükmetti. AİHM’in 5 Mart’ta 3’e karşı 14 oyla aldığı bu kararla, artık Kıbrıslı Rumlar, Ada’nın kuzeyinde bıraktıkları taşınmaz mallar için AİHM’de dava açmadan önce bu Komisyon’a başvurmak zorundalar. Bundan böyle Komisyon’da çözüme kavuşturulamayan davalar ancak AİHM’e götürülebilecek.
Taşınmaz Mal Komisyonu, 2005’te KKTC tarafından, Kıbrıslı Rumların mülkiyet konusundaki taleplerini dostane çözüme kavuşturmak ve kuzeydeki mülkiyet iddialarını kesinleştirmek amacıyla kurulmuştu. Komisyon’a bugüne kadar 450’yi aşkın başvuru yapıldı; bunların yaklaşık 100 tanesi suhuletle çözüme kavuşturulurken, KKTC tarafından Rumlara 2 Mart 2009’dan bu yana yaklaşık 40 milyon sterlin tazminat ödendi. Rumların AİHM’de bugüne kadar açtıkları yaklaşık 1500 davanın düşmesi beklenirken, söz konusu karar KKTC’nin son dönemde yürüttüğü doğru politikanın bir sonucu olarak değerlendiriliyor.
Tavsiye Et
Irak’ta kritik seçimler yapıldı
ABD’nin 2003’teki işgalinin ardından kaos ortamının hiç bitmediği Irak’ta, genel seçimler için halk 7 Mart’ta sandık başına gitti. 2005’teki seçimlere kıyasla daha güvenli bir ortamda yapılan bu seçimlere halkın katılımı da yüksek oldu. Resmî tatil günü cuma olmasına rağmen pazar günü yapılan seçimlere yüzlerce parti, grup, örgüt ve bir o kadar da bağımsız aday katıldı. Farklı etnik ve mezhebî grupların geniş tabanlı ittifaklarla girdikleri ve Sünnilerin bu defa boykot etmedikleri seçimleri, İyad Allavi kıl payı önde bitirdi. Irak Yüksek Seçim Komisyonu’nun 26 Mart’ta açıkladığı sonuçlara göre, 325 sandalyeli Meclis’te İyad Allavi’nin el-Irakiyye Listesi 91 milletvekili çıkarırken; Nuri el-Maliki’nin Hukuk Devleti İttifakı 89 milletvekili, el-Hekim ile Sadr gruplarının yer aldığı Irak Ulusal İttifakı 70 milletvekili, KDP ve KYB ile diğer bazı Kürt grupların oluşturduğu Kürdistan İttifakı 43 milletvekili çıkardı. Keskin etnik ve mezhebî kutuplaşmanın azaldığını ortaya koyan seçim sonuçları, ülkede bir koalisyon hükümetinin kurulacağına işaret ediyor.
Tavsiye Et
Moskova’da bombalı saldırı
29 Mart’ta Rusya’nın başkenti Moskova’da iki metro istasyonuna 40 dakika araya düzenlenen iki ayrı intihar saldırısında 38 kişi öldü, çok sayıda kişi de yaralandı. Aralarında çocukların da bulunduğu yaralıların yarısının durumunun ciddi olduğu belirtilirken, intihar eylemcilerinin kadın olduğu açıklandı. Saldırılardan ilki Rus iç istihbarat servisi FSB’nin merkezinin yakınındaki Lubyanka metrosuna yerel saatle 07.56’da, ikincisi de kent merkezindeki Park Kulturiy metrosuna düzenlendi. 30 Mart’ta da bir kişinin polisi arayarak Hırista Katedraline bomba yerleştirildiğini bildirdiği, bunun üzerine 100 kadar kişinin tahliye edildiği açıklandı. Son olarak 31 Mart’ta Rusya’nın Dağıstan Cumhuriyeti’nde 2 kişi tarafından bombalı bir intihar saldırısı gerçekleştirildi. Saldırı sonucunda 11 kişinin hayatını kaybettiği ve 18 kişinin de yaralandığı bildirildi. Saldırıları Çeçen lider Doku Umarov üstlenirken, Rusya Başbakanı VladimirPutin, saldırıyı organize eden teröristlerin bulunup imha edileceğini söyledi.
Tavsiye Et