“Orada uyuyan bir dev var. Bırakın uyusun; zira uyandığında dünyayı sarsacak.” Batının Çin algısını Napolyon’un bu sözünden daha iyi ne anlatabilir? 2500 yıllık medeniyet birikiminin bilgeliği ile Maocu Kültür Devrimi faciasını ancak Konfüçyen bir bünye bir arada barındırabilir. 1000km2 yüzölçümüne ve 7 milyon nüfusa sahip olmasına karşın, 240 milyar dolar ihracat yaparak 162 milyar dolar milli gelir üretmeyi başaran kapitalizmin mucizesi Hong Kong’u, aynen muhafaza ederek içine almayı başarmak ama komünizmden vazgeçmemek de Çin’e özgü bir durum. 1,3 milyar nüfus, (SAG paritesine göre düzeltildiğinde) 6 trilyon dolar milli gelir, 350 milyar dolar ihracat ve yıllık %10 büyüme hızıyla Asya’nın ejderi sonunda uyanmış görünüyor. Asya-Pasifik ve Avrasya stratejileri üzerinde söz sahibi olma arzusu, muazzam demografik gücü ve dinamik ekonomisiyle birleşince önümüzdeki dönemde Çin’in güçler denkleminin belirleyici bir parametresi olacağı kestiriminde bulunmak kehanet olmasa gerek. Komünizmden pragmatizme geçen Çin sosyal çalkantılar yaşamaya gebe. Çin tarihi, dengesiz ekonomik gelişmelerin sosyal ve siyasal patlamalara yol açtığına dair birçok örnek barındırıyor. Halbuki artık Çin’de yaşanacak bir krizin küresel etkiler doğurması kaçınılmaz. Bilge ozan Kuan Tzu, iyi dileklerini “dilerim ilginç zamanlarda yaşarsınız” diye belirtirmiş. Çin’in bize ilginç zamanlar yaşatacağı kesin gibi. Ama acaba bu bir dua mı, yoksa beddua mı? Yaşayarak göreceğiz.
Paylaş
Tavsiye Et