Eylül 2008, Yıl: 3, Sayı: 33
Demir ağlarla örülen yurdun, tekamül fikriyle donanmış birinci kuşak TCDD yönetimi, 1925 yılında Osmanlıca, 1928’den itibaren de Latin harfleriyle çıkardıkları Cumhuriyet’le yaşıt Demiryolları Mecmuası’nın, (küçük -ama Türkçe!- isim değişikliklerini saymazsak) adının 90’larda Happy On Life Railway, 2000’lerde Raillife olarak değişmesini nasıl karşılardı bilinmez. 1925-1998 yılları arasında ufak kesintilerle devam eden, 1998’de tasarruf tedbirleri doğrultusunda yayınına bir süre ara verilen derginin sadece adı değil işlevi de değişti; teknik, meslekî bir dergi iken zamanla aktüel ve magazin tarafı ağır bastı. Bilginin kolayca erişilebilirliği ve kirliliğe varan çeşnisi karşısında bu makas değişikliği kaçınılmazdı belki. Zaten “en mütekamil ve en müessir bir amil-i terakki ve inkişaf” vazifesi biçilen “şimendifercilik” de yerini çoktan raylı sistemlere ve tüp geçitlere bıraktı.
THY’nin Skylife’ı ve İDO’nun Sealife’ıyla birlikte düşünüldüğünde Raillife da öncelikle aktüel konuları ve alternatif tatil seçenekleriyle dikkat çekiyor; en önemlisi de fotoğraflarıyla.
Ücretsiz olarak yolculara dağıtılan bu dergiler, tıpkı şehir rehberlerinde ve kimi broşürlerdeki gibi belgesel fotoğrafçılığın türlü örnekleriyle dolu. Var olanı göstermeye ve onu tanımlamaya yönelik gezi fotoğrafları, hem sürrealist akımların yanında ayrı bir tür olarak yer buluyor hem de sosyal yaşantımızın evrelerini kayıt altına alıyor. Kentsel dönüşüm projesi çerçevesinde yıkılıp yeniden yapılan mahallelerin ilk hallerini bu fotoğraflarla hatırlayacağız örneğin.
Hele bir de ucundan kıyısından edebiyata bulaştıysanız ve keşif merakınız ölmediyse, bazen terkedilmiş bir tren garını, bazen göçmen işçileri taşıyan bir vagonu, bir istasyon çaycısını, emektar bir makinisti velhasılı türlü mekân-insan hâllerini yansıtan fotoğraf karelerinin, küçücük bir ayrıntısıyla bile, sizi bir hikâyenin ilk satırına ya da bir şiirin ilk mısrasına taşımaması imkânsız.
Nitekim sergi, müzik, sinema ve spor haberleri, kıyıda köşede kalmış tarihî-coğrafî zenginliklerimizi açığa çıkaran gezi notları, yol haritaları, orta sayfa röportajları, bilmece-bulmaca sayfalarıyla Raillife (Sealife, Skylife vd.) özellikle uzun yolculuklarda iyi vakit geçirmenin değerlendirilesi tercihleri arasında; kurum dergileri hüviyetleriyle çelişki doğuran adlarına şerh düşmek kaydıyla tabii. / Nermin Tenekeci
Paylaş
Tavsiye Et